عزیزان! بارزترین نشانه یک موجود زنده، نموّ و رشد است، هر زمان
«نمو» متوقّف شود زمان مرگ نزدیک
شده است و هنگامى که موجود زنده در سراشیبى انحطاط قرار گیرد مرگ تدریجى او آغاز
گشته و این قانون بر زندگى مادى و معنوى یک انسان و حتّى یک جامعه حاکم است.
با استفاده از این نکته باید گفت: اگر هر روز گامى به جلو نگذاریم و از نظر
ایمان و تقوا و اخلاق و ادب و پاکى و درستکارى، رشد و تکاملى پیدا نکنیم و هر سال
دریغ از پارسال بگوییم، گرفتار خسارتى عظیم شده ایم و راه را گم کرده و به بیراهه
افتاده ایم و باید جداً احساس خطر کنیم.
امیرمومنان علی علیه السلام زیباترین سخن را در این زمینه بیان کرده و مى
فرماید:
«مَنْ استوى یَوْماهُ فَهُوَ مَغْبُونٌ» «وَ مَنْ کانَ فِى نَقْص
فَالْمَوْتُ خَیْرٌ لَهُ; هر کس دو روز عمرش یکسان باشد گرفتار غبن شده
(چراکه سرمایه عمر را از کف داده و تجارتى ننموده و جز حسرت و اندوه متاعى نخریده
است!) و آن کس که در سراشیبى نقصان است، مرگ براى او بهتر است (چراکه لااقل سیر
تدریجى نقصان را متوقف مى سازد و این نعمت بزرگى است)
اگر عارفان باللّه و سالکان طریق الى اللّه براى هر روزِ سالک،
«مشارطه» را در صبحگاهان، و
«مراقبه» را در تمام طول روز، و
«محاسبه» و سپس
«معاقبه» را شامگاهان، لازم مى
شمرند به خاطر همین است که رهروان راه حق غافلگیر نشوند و اگر عیب و نقصى در کار
آنها افتاده است، به جبران برخیزند و از این طریق هر روز افق تازه اى از انوار
الهیّه را به روى خود بگشایند و همچون بهشتیان، صبح و شام شاهد موهبت جدیدى
باشند.
بنابراین اى عزیز! از حال خود غافل مباش تا در تجارت بزرگ زندگى که سرمایه نفیس
عمر با ارزش هاى والا مبادله مى شود و هر انسانى مى تواند سود کلان ببرد. از محاسبه
حال خود بى خبر نباش و هر ماه و هر روز به حساب خود رسیدگى کن، پیش از آن که حساب
تو را برسند!