چای سبز یک نوشیدنی مفید و مصرف آن در کشورهای آسیایی بیشتر است. به طوری که آسیایی ها روزانه حدود 3 فنجان چای می نوشند. چای سبز موارد استفاده زیادی در درمان برخی بیماری ها دارد و در معالجه برخی عفونت ها و هضم غذا موثر است. خاصیت سفید کننده دارد و اعصاب را تقویت می کند. برای برخی ناراحتی های چشم نیز مفید است. از برگ های چای سبز برای تسکین جای نیش حشرات و آفتاب سوختگی استفاده می شود. همچنین برای معالجه سرطان سینه و ناحیه گردن، سرطان روده بزرگ و راست روده و سرطان تخمدان مفید است.
یکی از عناصر فعال در چای سبز به اندازه آسپیرین از تجمع پلاکتهای خونی جلوگیری می کند که این اثر جریان خون را بهبود می بخشد. چای سبز از سخت شدن رگها نیز جلوگیری می کند. تحقیقات مردمی نشان می دهد که در کشورهایی که مردم هر روز چای سبز مصرف می کنند موارد سرطانی کمتر بوده است، هر چند بین این دو هیچ رابطه علت و معلولی تایید نشده است. اما چای سیاه فاقد خاصیت مشابهی است. در واقع، اگر به مقدار زیادی چای سیاه مصرف کنید، ضریب خطر ابتلا به سرطان راست روده، کیسه صفرا و مخاط رحم را افزایش می دهید.
چای سبز معمولاً برای معالجه بیماریها تجویز می شود. اما مردم در تمام نقاط جهان پی برده اند که نوشیدن چای سبز بطور روزانه فواید سلامتی زیادی دارد. چای سبز ماده پیشگیری کننده مهمی در قبال سرطان، افزایش چربیهای خون، سفت شدن رگها و حفره های دندان تلقی میشود. این گیاه در قبال اسهال خونی ناشی از باکتری مصونیت ایجاد می کند. چای سبز در رفع پاره ای از عفونتهای قارچی، باکتری و حتی ویروسی (نظیر سرماخوردگی عادی) نیز مفید است.
چای سبز در درمان سرطان پروستات موثر است. سرطان پروستات جزو شایعترین سرطان در مردان است. البته این سرطان را باید با بزرگ شدن خوش خیم پروستات افتراق داد که نیاز به جراحی دارد ولی افراد زیادی مستعد به سرطان پروستات هستند. آخرین تحقیقات نشان می دهد که مواد شیمیایی موسوم به پلی فنون ها که در چای سبز وجود دارد از پیشروی سرطان پروستات می توانند جلوگیری کنند. این تحقیقات فعلا در حد آزمایشگاهی است. تحقیقیات نشان می دهد که عوامل به وجود آورنده سرطان پروستات سالها قبل از به وجود آمدن آن فعال می شوند و مراحل شیمیایی خاصی را سپری می کنند.
به طور کلی سرطان پروستات در سنین بالای 50 بروز می کند ولی می توان از سالها قبل از آن جلوگیری کرد. چای سبز از یک سری تغییرات شیمیایی در سلول های پروستات که باعث می شود به سلول های سرطانی تبدیل شوند جلوگیری می کند. هدف پزشکان ایجاد این تغییرات20 تا 25 سال قبل از بروز سرطان است که می تواند تاثیر زیادی در کاهش میزان آن ایجاد کند.
تفاوت بین چای سبز و سیاه در نحوه عمل آوری آنهاست. برگهای تازه چای کمی بخار داده میشود و سپس به سرعت در چای سبز خشکانده میشود. این عمل از کنش آنزیمها در متلاشی کردن مواد غذایی و مغزی موجود در چای بنام "پلی فنول" که عناصر ضد سرطانی چای سبز محسوب میشوند، پیشگیری می کند. پلی فنول چای سبز حتی در مقایسه با ویتامین های C و E ضد اکسید کننده بهتری است. چای سبز برای سیستم هاضمه شما نیز مفید است. چای سبز سبب میشود که روشنتر فکر کنید و حتی قوه بینایی شما را نیز تقویت می کند. این گیاه رگها را تقویت و از تجمع چربیهای زیاد در خون جلوگیری می کند. این گیاه خلط را از گلوی ملتهب پاک و اثر مواد سمی را خنثی می کند. "تانین" موجود در این گیاه می تواند از تداوم اسهال جلوگیری کند. اگر در صدد افزایش میزان تانین در چای هستید، بگذارید بیشتر دم بکشد.
:: معرفی گیاه
گیاه چای، گل بزرگی است که دارای برگهای همیشه سبز است. چای سبز اصالتاً بومی چین است که در آن کشور بیش از پنج هزار سال مورد مصرف بوده است. امروزه چای در تمامی نقاط آسیا و بخشهایی از خاورمیانه و آفریقا نیز کشت میشود. چای سیاه در آمریکا بیشتر رایج است و تخمیر داده میشود و به اندازه چای سبز سالم نیست. چای سبز تخمیر داده نمیشود (چای اولانگ نیمه تخمیر شده است).
:: ترکیبات گیاه
غنچه برگ و برگهای جوان بهترین بخش چای سبز هستند. چای حاوی کافئین آلکالوئیدهای پورین، تئوفیلین و تئوبرومین است. اما فعال ترین ترکیبات موجود در آن عبارت است از پلی فنولها که بسیاری از خواص درمانی و پیشگیرانه ناشی از وجود آنها است.
:: اشکال موجود
اغلب فرآورده های چای سبز به صورت برگ خشک چای عرضه میشوند. البته عصاره های تهیه شده از برگها و غنچه برگ آن موجود است. چای سبز حاوی 300 تا 400 پلی فنول و 50 تا 100 میلی گرم کافئین در هر لیوان است. فرآورده های چای سبز عاری از کافئین دارای پلی فنولهای فشرده (60 تا 89 درصد کل پلی فنولها) است.
:: نحوه مصرف
یکی از عناصر فعال در چای سبز به اندازه آسپیرین از تجمع پلاکتهای خونی جلوگیری می کند که این اثر جریان خون را بهبود می بخشد. چای سبز از سخت شدن رگها نیز جلوگیری می کند. تحقیقات مردمی نشان می دهد که در کشورهایی که مردم هر روز چای سبز مصرف می کنند موارد سرطانی کمتر بوده است، هر چند بین این دو هیچ رابطه علت و معلولی تایید نشده است. اما چای سیاه فاقد خاصیت مشابهی است. در واقع، اگر به مقدار زیادی چای سیاه مصرف کنید، ضریب خطر ابتلا به سرطان راست روده، کیسه صفرا و مخاط رحم را افزایش می دهید.
اثرات ضد سرطانی چای سبز در موارد سرطان مجرای معده روده ای، سرطان ریه و پستان بیشتر نمایان است. چای سبز قویاً به عنوان جایگزینی برای چای سیاه و قهوه توصیه میشود. نوشیدن روزانه سه لیوان چای سبز (حاوی سه گرم مواد حل شدنی، یا 240 تا 320 گرم پلی فنولها) یا روزانه 300 تا 400 میلی گرم عصاره استاندارد چای سبز (عصاره ها باید حاوی 80 درصد پلی فنولها و 55 درصد اپی گالوکزچین) میزان مصرفی چای سبز است. انواع فرآورده های کپسولی و مایع چای سبز نیز قابل دسترسی است.
:: تداخل های احتمالی
اگر داروهای الکالین (نسخه ای یا بدون نسخه) مصرف می کنید، بهتر است که از مصرف چای بپرهیزید. تانین موجود در چای با داروهای الکالین (قلیایی) تداخل پیدا می کند که این امر سبب میشود که داروها کم اثر باشند.
برخی از فواید مصرف متداول چای سبز
چای سبز و آلزایمر :
محققین دریافته اند که چای سبز می تواند ache که پیام شیمیایی انتقال عصبی را تخریب می کند را غیر فعال نماید. چای سبز فعالیت این آنزیم، که در مغز بیماران به آلزایمر یافت می شود را از بین می برد.
چای سبز و دیابت :
طبق گزارشهای سازمان غذایی آمریکا، چای سبز می تواند اسلحه ای فعال در مبارزه با دیابت باشد چرا که می تواند فعالیت انسولین را در بدن بیشتر از 15 فولد بالا ببرد.
چای سبز و کاهش وزن :
متخصصین علم تغذیه تاکید می کنند که نوشیدن چای سبز می تواند به علت داشتن کالری آزاد به کاهش وزن کم کند.
چای سبز و سلامتی استخوان :
این مورد بر اساس مطالعات انجام شده طی10 سال بر روی کسانی که چای سبز مصرف کرده اند دیده شده است. این اشخاص 6% تراکم استخوانی بیشتری نسبت به دیگر افراد داشته اند.
چای سبز و سیستم ایمنی بدن :
تحقیقات انجام شده در دانشکده پزشکی هاروارد نشان داده است که کسانی که شش فنجان چای سبز در هر روزبه مدت یک هفته نوشیده اند بدنشان بهتر با ویروس ها مبارزه کرده است.
چای سبز، سلامت پوست و جلوگیری از پیری آن :
پیری پوست نتیجه عملکرد رادیکالهای آزاد است که دیواره سلولهای پوست و ساختمان آنرا تخریب می کند. نور خورشید بر عملکرد و تولید این رادیکالهای آزاد موثر می باشد. ازطرف دیگر آنتی اکسیدانها مولکولهایی هستند که این رادیکالهای آزاد را خنثی می کنند. یک منبع خوب برای این آنتی اکسیدانها چای سبز است.
چای سبز شامل ویتامینهایی از جمله، ویتامین E، ویتامینB، ویتامین A, ویتامین C کلسیم آهن، اسید فولیک و ریبو فلامن است و به همان اندازه از مواد معدنی مانند منیزم، پتاسیم، روی، فلورین برخوردار بوده و مقدار کالری آن صفر می باشد.
کاهش میزان کلسترول خون :
مصرف چای سبز بطور مداوم خواهد توانست برکا هش کلسترول خون اثر گذاشته و بنا براین خطر بیماریهای قلبی را نیز کاهش دهد. بدین ترتیب همزمان بر کاهش وزن نیز موثر خواهد.
کمک به گردش جریان خون :
طبق تحقیقات بدست آمده چنین به نظر می رسد که چای سبز می تواند به گردش بهتر خون کمک کند. این تحقیق بر روی مردانی که چای سبز مصرف کرده اند مشاهده شده است.
درمان بیماریهای کبدی :
این تحقیق ابتدا بر روی موشها انجام گرفته است. دو دوز متفاوت از EGCG بر روی موشها امتحان و نتیجه تحقیقات به این ترتیب جمع بندی شد که چای سبز در درمان بیماریهای کبدی موثر است.
مبارزه با سرطان ششها :
مصرف 5 فنجان چای سبز روزانه به کاهش گسترش سرطان شش در انسان کمک می کند و لو اینکه مبتلا به سرطان، سیگاری باشد. هر چند بهترین راه برای پیشگیری سرطان شش کنار گذاشتن سیگار است.
درمان آلرژیهای فصلی :
ژاپنی ها در طی تحقیقاتشان بر روی چای سبز به این نتیجه رسیدند که در مبارزه با آلرژیهای فصلی چای سبز مفید است. آنتی اکسیدان فعالی مانند EGCG در چای سبز می تواند با هر گونه حساسیت مبا رزهکند.بنابراین اگر دچار حساسیت و آلرژی هستید حتما چای سبز مصرف کنید.
کاهش اثرات مصرف سیگار :
تحقیقات نشان داده است که هرگاه شخص سیگاری بتواند روزانه 6 فنجان چای سبز مصرف کند بدن او 40 تا 50 درصد کمتر دچار اکسیدیته می شود و این خطر ابتلا به سرطان و بیماریهای قلبی و دیگر بیماریهای مرتبطه را کاهش می دهد.