وقتی تازه غذای مطبوعی خورده‌اید و راحت کنار تلویزیون دراز کشیده‌اید ناگهان در قسمت بالای شکم‌، پشت استخوان جناق سینه احساس سوزش نا خوشایندی می‌کنید. این حالت ممکن است طوری باشد که احساس کنید قفسه سینه شما در آتش می‌سوزد. سوزش و درد ممکن است از پایین مری به طرف بالا حرکت کند و حتی تا گلو هم برسد. در نتیجه ممکن است مزه ناخوشایند و ترشی را در دهان حس کنید و احساس کنید نزدیک است که غذا دوباره وارد دهان شما شود.

سوزش سر دل ناشی از ریفلاکس اسید معده به مری و درد قفسه سینه ناشی از حمله قلبی، دو بیماری کاملا متفاوت با هم هستند، اما علائم و نشانه های شبیه به هم دارند، طوری که گاهی تشخیص این دو از هم دشوار خواهد بود. این مساله جدا مهم و گاهی خطرناک است!

قطعا شما برای یکبار هم که شده تجربه سوزش سر دل را داشته اید، مخصوصا بعد از مصرف یک وعده غذایی سنگین. اما مشکل آنجاست که این علامت درست شبیه علامت حملات قلبی در مبتلایان به بیماری های قلبی است و خیلی وقت ها مخصوصا در کسی که علاوه بر بیماری قلبی، به بیماری ریفلاکس اسید معده هم مبتلاست، می تواند باعث نادیده گرفتن علامت حملات قلبی شود و این مساله خطرناک است. اما دانستن تفاوت ها و علامت های دقیق این بیماری ها می تواند در خیلی وقت ها از مرگ پیشگیری کند. در این جا می خواهیم این تفاوت ها و علامت ها را به شما بگوییم.

سوزش سر دل چیست؟
سوزش سر دل علامت بیماری بسیار شایعی به نام GERD یا ریفلاکس (برگشت) اسید معده به مری است. در حالت عادی اسید ترشح شده از معده، بعد از مخلوط شدن با مواد غذایی به سمت پایین یعنی روده کوچک حرکت می کند. از طرفی دریچه ای محکمی که بین مری و معده وجود دارد مانع برگشت این اسید به سمت بالا می شود. اما در بیماری GERD که علت های متعددی هم دارد، در اثر کاهش انقباض عضلات این دریچه، اسید معده به سمت مری حرکت کرده و به دیواره های آن آسیب می زند و نتیجه همان درد و سوزشی است که به آن سوزش سر دل می گوییم.

علامت های این بیماری از قرار زیر هستند:
- احساس درد و سوزش در پشت جناغ سینه که معمولا طی نیم تا یک ساعت بعد از مصرف وعده غذایی ایجاد می شود و برای چند دقیقه تا چند ساعت با فرد می ماند.
- درد قفسه سینه که مخصوصا بعد از دراز کشیدن و یا غذا خوردن ایجاد می شود. فراموش نکنید که علت این درد قفسه سینه هرچه که باشد، باید سریعا به پزشک مراجعه شود.
- سوزش گلو، احساس سوزش و یا طعم اسیدی در دهان و انتهای حلق
- مشکل در بلع غذا
- احساس چسبیدن غذا در وسط قفسه سینه و یا گلو
- سرفه های مکرر، صاف کردن گلو و خشن شدن صدا در طولانی مدت
حمله قلبی معمولا تعریق شدید را به همراه داد، علامتی که در سوزش سر دل اصلا شایع نیست

حملات قلبی
حمله قلبی به یکباره اتفاق نمی افتد، بلکه همراه با علائم متعددی است که طی روزها و هفته ها خود را نشان می دهد، اما اغلب افراد به آن بی توجه هستند. علائم حمله قلبی در زنان و مردان متفاوت است. بررسی ها نشان می دهد 95 درصد زنانی که دچار حمله شده بودند، هفته ها و ماه ها قبل از آن علائمی غیر از درد قفسه سینه را تجربه کرده بودند. اما یکی از علائم سکته قلبی، شروع درد قفسه سینه است که این درد قفسه سینه می‌تواند مختلف باشد. این درد خیلی وقت ها به صورت درد و سوزش زیر جناق سینه تظاهر می کند. اما برخی اوقات این درد به گردن و دست‌ها بویژه دست چپ و گاهی همزمان در هر دو دست و کتف و شانه ها نیز گسترش پیدا می کند.

در مواردی که فرد دچار سکته قلبی می‌شود، درد 20 دقیقه طول می‌کشد و گستره درد ممکن است به صورت سنگینی یا خنجری یا احساس فشردگی در قفسه سینه خود را نشان دهد. این دردها معمولا با سایر علائمی همچون تعریق شدید و احساس سردی در تمام نقاط بدن که ناشی از تحریک قوه سمپاتیک است، همراه می‌باشد. در این موارد همچنین افراد دچار احساس ترس، نگرانی و بی ‌قراری، تپش قلب و افت فشار خون و گاهی نیز افزایش فشار خون می‌شوند.

برای تشخیص سوزش سر دل از سکته قلبی در ابتدا باید پنج سئوال را برای خودتان جواب دهید:

 
1. این درد چه نوع دردی است؟
همانطور که گفتیم درد ناشی از سوزش سر دل، دردی سوزناک و در زیر سینه و دنده ها است. این سوزش می تواند به سمت گلو نیز پیش برود و با دراز کشیدن و بلند کردن اجسام سنگین نیز بدتر می شود. در حالیکه درد ناشی از حمله قلبی باعث احساس فشار در مرکز سینه می شود که به طور ناگهانی و بسیار شدید است.
احساس سیری و سنگینی هم معمولا با آن همراه می شود و خیلی وقت ها احساس تنگی نفس به فرد دست می دهد.
این درد می تواند به بازوها، شانه ها و یا گردن سرایت کند و این اتفاقی است که خیلی کم در سوزش سردل می افتد.

2. چه علامت های دیگری به همراه این درد دارید؟
سوزش سر دل معمولا با احساس طعم ترشی در انتهای دهان همراه است که از ریفلاکس اسید معده به مری ناشی می شود.
حمله قلبی معمولا تعریق شدید را به همراه داد، علامتی که در سوزش سر دل اصلا شایع نیست. همچنین احساس سبکی سر، تهوع، تنگی نفس و نیز تپش قلب دارید.
سوزش سر دل معمولا به آنتی اسید ها پاسخ می دهد، در حالی که درد قفسه سینه ناشی از حملات قلبی هیچ واکنشی به آنتی اسید ها نمی دهد.

3. چه چیزی باعث شروع این درد شده است؟
سوزش سر دل ناشی از ریفلاکس اسید معده، معمولا طی 30 تا 45 دقیقه بعد از مصرف وعده غذایی ایجاد می شود، مخصوصا وعده های غذایی سنگین و پر حجم و در صورت دراز کشیدن و خوابیدن بعد از مصرف غذا تشدید می شود. غذاهای چرب معمولا متهم ردیف اول در برنامه غذایی اند.
غذاهای اسیدی، غذاهای ادویه ای و غذاهایی که حاوی کافئین هستند، قدرت بالایی در تحریک این عارضه گوارشی دارند.
سکته قلبی معمولا بعد از فعالیت های بدنی سنگین ایجاد می شود. لازم نیست این فعالیت شدید، در حد بلند کردن یک جسم سنگین و یا دویدن باشد. آستانه تحمل افراد برای این فعالیت ها معمولا متفاوت است.
فعالیتی برای فرد سنگین است که باعث افزایش یکدفعه ای در فشار خون شود. این افزایش فشار خون حتی می تواند ناشی از استرس و هیجان باشد. برای مثال مطالعات بسیاری نشان داده اند که شیوع حملات قلبی در طی فصل تابستان و تعطیلات که افراد به تفریح و مسافرت می روند، بیشتر است.

4. این درد چه مدتی ادامه پیدا می کند؟
سوزش سر دل ناشی از GERD معمولا طی 5 تا 10 دقیقه از بین می رود. اما حمله قلبی بیشتر طول می کشد و ممکن است ساعتی بعد بازگردد.

5. چه اقداماتی این درد را بهبود می دهد؟
سوزش سر دل معمولا به آنتی اسید ها پاسخ می دهد، در حالیکه درد قفسه سینه ناشی از حملات قلبی هیچ واکنشی به آنتی اسید ها نمی دهد، بلکه با قرص های قلبی آرام می گیرد.
اما فراموش نکنید حتی زمانی که شما هیچ سابقه ای از بیماری های قلبی هم نداشته باشید، با تجربه سوزش سر دل و علائم گفته شده باید به پزشک مراجعه کنید.
در صورتی که شما تجربه حمله قلبی داشته باشید، نادیده گرفتن این علامت ها و ربط دادن غلط آن به سوزش سر دل ناشی از ریفلاکس می تواند واقعا تهدیدکننده زندگی باشد.
پزشک با بررسی علائم بیماری، تاریخچه بیماری و بررسی داروهای مصرفی به راحتی قادر خواهد بود بیماری اصلی شما را تشخیص دهد و بهترین راهکار درمانی را برای شما در پیش بگیرد.

برای از بین بردن زمینه های سوزش سر دل ناشی از ریفلاکس اسید معده به مری سعی کنید از غذاها و نوشیدنی‌هایی‌ که‌ باعث‌ ترشح‌ زیاد اسید می‌شوند پرهیز کنید، از جمله‌ غذاهای‌ پر ادویه‌، قهوه‌، آب‌ میوه‌ ترش‌، یا الکل‌. خوردن‌ شکلات‌ باید کنار گذاشته‌ شود و مصرف‌ غذاهای‌ چرب‌ نیز محدود شود.