در هفته گذشته تعدادی از مردان برای بررسی سرطان پروستات به من مراجعه کرده بودند و چون مراجعه آنها غیرمعمول به‌نظر می‌رسید دلیل آمدنشان را پرسیدم. گفتند در تاریخ 29/2/93 در شبکه 5 سیما در برنامه «به خانه برمی‌گردیم» کارشناس برنامه توصیه کرده تمام مردان بالای 50 سال، سالانه از نظر ابتلا به سرطان پروستات بررسی شوند اما چنین توصیه‌هایی می‌تواند عواقب ناگواری برای جامعه داشته باشد. این ماجرا، بهانه‌ای شد برای پرداختن به سوژه‌ای که می‌تواند بر سلامت جنسی مرد و متعاقبا بر رابطه زناشویی تاثیر بگذارد.

بررسی سرطان پروستات با استفاده از آزمایش خونی به‌نام PSA انجام می‌شود.

پس از 2 دهه توصیه به بررسی سرطان پروستات در مردان بالای 50 سال، دانشمندان به این نتیجه رسیدند که این اقدام نه‌تنها به طول عمر مردان اضافه نمی‌کند، بلکه باعث تحمیل هزینه‌های بهداشتی درمانی هنگفت به دولت‌ها و بیماران می‌شود. علاوه بر این، بررسی سالیانه باعث انجام اقدام‌های تشخیصی و درمانی می‌شود که عواقب و عوارض جبران‌ناپذیری در مردان دارد.

6 نکته درباره سرطان پروستات

درباره سرطان پروستات گفتنی‌های زیادی وجود دارد ولی دانستن ? نکته زیر ضرورت دارد:

1. سرطان پروستات در مردان خیلی شایع است.

2. سرطان پروستات بیشتر مشی بطئی دارد و برای بیمار مشکل ایجاد نمی‌کند.

3. بسیاری از مردانی که دچار این سرطان هستند، از ابتلا به آن بی‌خبرند.

4. بیشتر مردان مبتلا به سرطان پروستات، به دلیل بیماری دیگری فوت می‌کنند، نه سرطان پروستات.

5. ثابت شده است بسیاری از مردانی که میزان PSA خون آنها بالا گزارش شده، دچار سرطان پروستات نیستند.

6. اگر در مردی میزان PSA خون بالا باشد، باید تمام اقدام‌های تشخیصی سرطان پروستات انجام شود که مهم‌ترین آن نمونه‌برداری از پروستات است.

نمونه‌برداری از پروستات علاوه بر اینکه عوارض خطیری دارد، پرهزینه هم است.

اگر جواب نمونه‌برداری طبیعی باشد، باز بیمار دل‌نگران می‌ماند و از نظر علمی نمی‌توان گفت که به سرطان پروستات مبتلا نیست چون ممکن است

نمونه‌برداری از محل طبیعی انجام شده باشد.

2 نکته درباره درمان سرطان پروستات

اگر در مردی سرطان پروستات تشخیص داده شود به‌ناچار باید درمان شروع شود:

1. دو نوع درمان مرسوم رادیوتراپی و عمل جراحی. رادیوتراپی، روش درمانی پرعارضه‌ای است و حجم مثانه را به اندازه یک فنجان می‌کند و باعث التهاب روده می‌شود. بیمار دچار اسهال و خونریزی ادراری می‌شود و در روز ممکن است چند بار (بیش از 10بار) به دستشویی برود.

2. در عمل جراحی برای سرطان پروستات، کل پروستات خارج می‌شود که با عمل جراحی مرسوم پروستات در مردان متفاوت است. بعد از این عمل، بیمار تقریبا صددرصد دچار ناتوانی جنسی می‌شود و حدود 10 درصد بیماران دچار بی‌اختیاری ادرار خواهند شد. علاوه بر اینها، این عمل عوارض دیگری هم دارد و پرهزینه هم است.


3 نکته یک توصیه غیرکارشناسانه

حالا برمی‌گردم به آنچه در ابتدای بحث درباره توصیه‌های غیرکارشناسانه در یک برنامه گفتم. اگر فرد خود را از نظر سرطان پروستات بررسی نکند، به احتمال زیاد تا آخر عمر مشکلی هم پیدا نمی‌کند بنابراین توصیه به چنین اقدام‌هایی دارای تبعات زیر است:

1. هزاران مرد برای بررسی از نظر ابتلا به سرطان پروستات به پزشک مراجعه می‌کنند و برای تعداد قابل‌توجهی از آنها اقدام‌های تشخیصی و درمانی بی‌مورد انجام می‌شود.

2. سیستم بهداشتی - درمانی متحمل صدها میلیون ریال هزینه می‌شود که می‌توانست در موارد ضروری هزینه شود.

3. تعداد انبوهی از خانواده‌ها ضمن متحمل‌شدن هزینه‌های هنگفت، باید بار روانی موضوع و عوارض اقدام‌های تشخیصی و درمانی ناشی از بررسی سرطان را متحمل شوند.

4 نکته پایانی

امروزه مجامع معتبر علمی اورولوژی از جمله انجمن اورولوژی آمریکا، بررسی معمول مردان بالای 50 سال از نظر سرطان پروستات را توصیه نمی‌کند و تاکید بیشتر مجامع

معتبر علمی در مورد سرطان پروستات به‌شرح زیر است:

1. مردانی که سابقه ابتلا به سرطان پروستات در خانواده‌شان وجود دارد (مثل پدر و برادر)، لازم است طبق یک برنامه منظم از نظر ابتلا به سرطان پروستات بررسی شوند.

2. چون میزان شیوع سرطان پروستات در مردان سیاه‌پوست بیشتر است، توصیه می‌شود سیاه‌پوستان از نظر وجود سرطان بررسی شوند.

3. اگر مردی شخصا درخواست آزمایش سرطان پروستات کند یا پزشک چنین درخواستی داشته باشد، باید مزایا و معایب انجام این تست را کاملا بداند و بعد این کار برایش انجام شود.

4) در موارد بهداشتی، درمانی مهم که کل جامعه را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد، معمولا در اروپا و آمریکا انجمن‌های علمی مربوطه دستورالعمل صادر می‌کنند. در کشور ما نیز انجمن اورولوژی، باید موضع خود را درباره بررسی تمام مردان بالای 50 سال از نظر سرطان پروستات مشخص و اعلام کند. علاوه بر این، وزارت بهداشت نیز باید در چنین مواردی با مشورت با کارشناسان خود دستورالعمل‌های لازم را صادر کند چون ممکن است از نظر اقلیمی و نژادی دستورالعمل برای بررسی از نظر یک بیماری از یک کشور به کشور دیگر متفاوت باشد. این مساله در تمام موارد مهم از جمله سرطان پستان، دهانه رحم در خانم‌ها، دیابت و... صدق می‌کند. متاسفانه در کشور انجمن‌های علمی در این مورد سکوت اختیار کرده‌اند.

مردان مشهوری که با سرطان پروستات ‌جنگیدند

1. یان مک‌کلن

هنرپیشه مشهور بریتانیایی که در فیلم ارباب حلقه‌ها نقش گاندالف را بازی می‌کرد، اخیرا در مصاحبه‌ای اعلام کرد در سال 2005 سرطان پروستات او تشخیص داده شده است و تا به حال با وجود این بیماری زندگی فعالی دارد. مک کلن گفت سرطان پروستات او از نوع با رشد کند است و به جاهای دیگر بدنش منتشر نشده. او در این مصاحبه گفت که با توجه به محدود بودن و عدم انتشار سرطانش، در حال حاضر درمانی دریافت نمی‌کند و فقط به طور منظم معاینه می‌شود.

2. راجر مور

بازیگر انگلیسی که با ایفای نقش جیمز باند در طول سال‌ها مشهور شد، در سال 1993 مبتلا به سرطان پروستات شد. او تحت عمل برداشتن کل پروستات قرار گرفت و بهبود کامل پیدا کرد.

3. رابرت دونیرو

بازیگر مشهور آمریکایی و برنده جایزه اسکار که به خاطر نقش‌هایش در فیلم‌هایی مانند راننده تاکسی و گاو خشمگین به «مرد سرسخت» مشهور است، همین سرسختی را در زندگی واقعی هم نشان داده. او در 60 سالگی مبتلا به سرطان پروستات شد و خوشبختانه به گفته خودش به علت چکاپ‌های منظمی که انجام می‌داد، سرطانش در مراحل اولیه تشخیص داده شد. جزئیاتی درباره درمان او منتشر نشده است، اما سرطان طور کامل فروکش کرد و از در سال 2011 در 68 سالگی برای ششمین بار پدر شد. او و همسرش، گریس هیگواتر در این سال از طریق مادر جانشین صاحب یک دختر شدند.

4. چارلتون هستون

سرطان پروستات چارلتون هستنون، بازیگر آمریکایی برنده جایزه اسکار که با بازی در فیلم «ده فرمان» به شهرت رسید، در سال 1988 تشخیص داده شد، اما پس از دوره کوتاهی از پرتودرمانی فشرده، فروکش کرد.

5. دنیس هاپر

بازیگر و کارگردان آمریکایی در سال 2010 9 ماه پس از تشخیص سرطان پروستات درگذشت. سرطان پروستات او به استخوان‌هایش منتشر و آنقدر ضعیف شده بود که امکان ادامه شیمی‌درمانی‌اش وجود نداشت.

6. رودی جولیانی

شهردار سابق نیویورک، در سال 2000 مبتلا به سرطان پروستات شد. پدر جولیانی نیز 19 سال پیش به علت ابتلا به همین بیماری درگذشته بود. جولیانی که مصمم بود به سرنوشت پدرش دچار نشود، تحت یک برنامه درمانی چندمرحله‌ای قرار گرفت که شامل یک دوره 4 ماهه هورمون‌درمانی و کاشت ساچمه‌های فلزی رادیواکتیو در پروستات (برای پرتوتابی به پروستات) و 5 هفته پرتودرمانی خارجی و بعد تداوم هورمون‌درمانی می‌شد. گرچه این طرح درمانی تهاجمی بود، اما موفقیت‌آمیز بود و باعث بهبودی جولیانی شد.