وبا، یکی از بیماری‌های اسهالی است. نشانه‌های بیماری ناشی از سمی است که توسط میکروب در روده افراد بیمار ترشح می‌شود.

بیماری وبا افزون بر سرعت بالای ابتلا، سرایت و مرگ و میر، دارای جنبه‌های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی نیز هست.

وبا در دو تا پنج درصد بیماران،  اسهال شدید ایجاد می‌کند که شبیه آب برنج بوده و بی‌بو است و یا گاهی بوی ماهی می‌دهد.

اسهال شدید آبکی، استفراغ بدون احساس تهوع قبلی و عطش فراوان از علائم بیماری وبا هستند.

نکته قابل توجه در بیماری وبا این است که در این بیماری، دل درد یا دل پیچه وجود ندارد.

کارشناسان بهداشتی توصیه می‌کنند در صورت وجود علائم فوق، فورا باید به نزدیک‌ترین مرکز درمانی مراجعه شود.

در بیماران مبتلا به وبا، اسهال آبکی با دفعات زیاد می‌تواند به کمبود آب و املاح بدن منجر شود و در صورتی که آب و املاح از دست رفته به سرعت جبران نشود، موجب مرگ بیمار خواهد شد.

استفاده از آب و غذای آلوده، مهم‌ترین راه ابتلا به این بیماری است.

خوردن سبزی و میوه بدون شستشوی کامل،‌ مصرف یخ غیربهداشتی، نشستن دست‌ها پس از اجابت مزاج یا قبل از خوردن غذا و خوردن آب‌میوه غیربهداشتی از جمله مواردی هستند که رعایت نکردن آنها موجب ابتلا به بیماری‌های عفونی از جمله وبا می‌شود.

تعدادی از مبتلایان علامتی ندارند و فقط عامل بیماری‌زا (میکروب) را با خود انتقال می‌دهند. به این افراد، حاملین سالم گفته می‌شود. حاملین سالم تا هشت روز قادر به پخش عامل بیماری‌زا هستند.

پوشاک آلوده در محیط مرطوب چند روز تا چند هفته، مخازن آب تا دو هفته و آب دریا تا چهار روز عامل بیماری وبا را با خود حمل کرده و منتشر می‌کند.

افرادی که به بیماری وبا مبتلا شده و جان سالم به در می‌برند تا یک ماه قادر به انتقال عامل بیماری‌زا به دیگران هستند.

مراقبت از افرادی که از نظر خوردن و آشامیدن با بیمار در تماس بوده‌اند، تا پنج روز بعد از تماس، توصیه می‌شود.

به منظور تشخیص بیماری وبا، باید از مدفوع بیمار نمونه‌گیری کرد و آن را برای شناسایی عامل میکروبی به آزمایشگاه انتقال داد.

برخورد با افراد مشکوک به وبا

در شرایط عادی، بیشتر بیماران را می‌توان به طور سرپایی و با مایع درمانی خوراکی(مثل محلول او آر اس) و آنتی‌بیوتیکمناسب درمان کرد.

در شرایط همه‌گیری، بهتر است بیماران در شرایط بستری تحت مراقبت قرار گیرند.

گاهی بدن بیمار، آنقدر آب از دست می دهد که نمی‌توان با مایعات خوراکی کمبود آن را جبران کرد و به جایگزینی مایعات با محلول‌های تزریقی (سرم درمانی) نیاز دارد.

راه‌های پیشگیری از ابتلا به وبا

برای جلوگیری از انتشار بیماری بهترین اقدام، بستن راه‌های انتشار و استفاده از روش‌هایی است که عامل بیماری را منهدم کند.

- ابتدا میوه و سبزیجات را بشویید تا مواد زائد و گل و لای آنها برطرف شود. سپس در داخل یک ظرف پنج لیتر آب و 15 قطره مایع ظرفشویی ریخته و کاملا حل نمایید. مدت پنج دقیقه، میوه و سبزی را در این محلول بریزید و سپس آنها را با آب تمیز بشویید.

- استفاده از غذای پخته و کاملا داغ شده و شست‌وشوی مناسب ظروف و لوازم مورد استفاده برای کنترل بیماری ضروری است.

- استفاده از آب غیرلوله‌کشی یکی از راه‌های ابتلا به بیماری وباست، بنابراین مسوولان و کارشناسان بهداشتی برای پیشگیری از بیماری وبا توصیه کرده‌اند که در پارک‌ها به تابلوهای هشداردهنده و مشخص‌کننده آب شرب توجه کرده و فقط از آنها استفاده شود.

- برای جلوگیری از ابتلا به وبا، هنگام گردش خارج شهر، به هیچ وجه نباید از آب رودخانه‌ها برای مصارف خوراکی استفاده شود.

- خودداری از خرید مواد غذایی خام یا پخته از دستفروش‌های دوره‌گرد از مهم‌ترین توصیه‌های بهداشتی برای پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های عفونی و انگلی به شمار می‌رود.

- استفاده از توالت‌های بهداشتی و ضدعفونی کردن توالت و محل‌های آلوده شده با مواد ضدعفونی کننده ضروری است.

- دست هایتان را با آب وصابون بعد از اجابت مزاج (توالت رفتن) بشویید 

- جوشاندن آبی که تصفیه نشده به مدت یک دقیقه یا اضافه کردن ترکیبات کلر به آب توصیه می‌شود. هنگام مسافرت حتی‌الامکان از بطری‌های آب پلمب شده و استاندارد استفاده کنید.

- در همه‌گیری‌های (اپیدمی) وبا از مواد اسیدی مثل آبلیمو و آبغوره استفاده کنید

=====================================================

منابع:

جام جم آنلاین - دکتر بهروز هاشمی - متخصص طب اورژانس

ایرنا