بیشترین علت مرگ از سرطان در مردان سرطان ریه و معده و در زنان سرطان سینه است. در واقع سرطان یک بیماری ارثی ناشی از تغییرات و آسیب
DNA سلول است. این آسیب ناشی از تغییرات ژنتیکی، رادیاسیون، مواد شیمیایی و هیپر یا هیپومتیلاسیون DNA است که باعث فقدان یک پروتئین ضروری
یا تولید یک پروتئین مضر میشود.
مطالعات مهاجرتی اثر عوامل محیطی بر بروز سرطان را نشان دادهاند.مهاجرت مردان چینی به لوسآنجلس و هاوایی باعث کاهش بروز سرطان
معده و 10 تا 15 بار افزایش سرطان پروستات شده است و مهاجرت زنان ژاپنی به هاوایی باعث کاهش سرطان معده به میزان 50% و
افزایش سرطان سینه به میزان 3 برابر در نسل اول و 4 تا 5 برابر در نسل دوم شد.
امروزه به طور گستردهای در تمام دنیا این باور که میوه وسبزی میتواند پیشگیریکننده از سرطان باشد وجود دارد. نظریه پیشگیری از سرطان با کمک رژیم
غذایی از 30 سال پیش مطرح شده است. تخمین زده شده است که رژیم غذایی سلامت میتواند از ابتلا به یک سوم از سرطانها پیشگیری کند. به طور کلی این رژیم سلامت
افزایش مصرف میوهها و سبزیها، غلات کامل، ماهی و غذاهای دریایی و کاهش مصرف گوشت قرمز، چربی حیوانی و قندهای ساده، شکلات، آب نبات و میانوعدههای
چرب و شیرین مانند چیپس و پفک، کیکهای شکلاتی، شیرینیها و...را مورد تأیید قرار میدهد.
در خصوص تأثیر رژیم غذایی در پیشگیری از سرطان نقش درشت مغذیها و ریزمغذیها مطرح شده است. درحالیکه برخی مطالعات محدودیت کالری دریافتی را عامل پیشگیری از سرطان
میدانند. برخی منابع معتقدند که لازمه پیشگیری از سرطان مصرف مقادیر بالا از مولتیویتامینهای صنعتی است. این کار بدون شک هزینه زیادی برای هر فرد خواهد داشت و البته در
پیشگیری از سرطان بدون تأثیر نخواهد بود. اما اقدام پایه و اصلی لازم در پیشگیری از سرطان دارا بودن رژیم غذایی سلامت و فعالیت بدنی مناسب است.
به نظر میرسد رژیم پرچرب و مخصوصاً حاوی چربی های اشباع و پرکلسترول کارسینوژنیک باشد و احتمال ابتلا به سرطان را افزایش دهد. اما لیپیدها و متابولیسم لیپیدی بدن به طور
مستقیم از ترکیب چربی رژیم غذایی منشا نمیگیرند و تأثیر تمام ترکیبات رژیم غذایی، فعالیت بدنی، سبک زندگی و البته ژنتیک پروفایل چربی بدن را تعیین میکند. با این حال بسیاری از
مطالعات رابطهی محکمی بین مصرف چربیها با سرطانهایی نظیر سرطان پروستات و سرطان سینه، ریه، کولورکتال (کولون و رکتوم) را بیان کردهاند. در خصوص سرطان
سینه علاوه بر چربی رژیم غذایی، کالری رژیم غذایی نیز عامل مهمی در خطر ابتلا به سرطان سینه است. رژیم پر چرب همچنین باعث افزایش چاقی و افزایش خطر سرطان رحم، سرطان
سینه پس از منوپوز و سرطان کلیه میشود. با این حال برخی مطالعات بیان کردهاند که مصرف چربیهای غیراشباع با یک پیوند دوگانه (MUFA) نظیر روغن زیتون، روغن کانولا و روغن سویا، در
برابر سرطان سینه اثرات محافظتی دارد.
علاوه بر چربیها، گوشتها و به ویژه گوشت قرمز فراوری شده از مواد غذایی سرطان زا در نظر گرفته میشود. ممکن است این ویژگی گوشت قرمز به دلیل دارا بودن مقادیر بالا چربی باشد و یا نحوه طبخ آن.
آمینهای هتروسیکلیک: حرارت بالای گوشت باعث پیوند اسیدهای آمینه و کراتینین و تولید آمینهای هتروسیکلیک میشود. این ترکیبات از سال 1977 به
عنوان عامل جهشزا (عامل ایجاد جهش ژنتیکی و تقسیم نابجای سلولها و ایجاد تومور) شناخته شدهاند.
هیدروکربنهای پلی سیکلیک آروماتیک: موتاژنیک در دود سیگار و در اثر کباب کردن ماهی و گوشت یا دیگر غذاها در اثر حرارت شدید و نیز از ریختن چربی
به داخل شعله آتش ایجاد میشود. از ین رو خطر سرطان معده، کولون و رکتوم با مصرف گوشتهای کبابی افزایش مییابد.
بسیاری از مطالعات تاکنون تأثیر میوه و سبزی بر کاهش شیوع سرطان را مورد بررسی قرار دادهاند. از جمله این سرطانها میتوان به سرطانهای درگیر کننده سر و گردن اشاره کرد. به علاوه
آنکه ارتباط قوی بین میزان فیبر رژیم غذایی و کاهش ابتلا به سرطان کولون و رکتوم دیده شده است.
* بین مصرف الکل و دخانیات با سرطان ارتباط قوی وجود دارد. مصرف الکل فرد را در معرض ابتلا به سرطان مری، معده، کبد، روده باریک، کولون، رکتوم، پروستات، سینه و ... قرار میدهد.
تقریباً 40 درصد ابتلا به سرطان کبد به دلیل مصرف افراطی الکل است. در خصوص سرطان کولون و رکتوم و نیز سرطان سینه نیز ارتباط قوی بین مصرف الکل و ابتلا به این سرطان وجود دارد.
* مصرف سیگار با ابتلا به تمام سرطانها و مخصوصاً سرطان دهان، حنجره، مری، مثانه و پروستات در ارتباط است. دود سیگار به دلیل دارا بودن نیتروزآمینها و ترکیبات سمی امروزه به عنوان
ترکیب کارسینوژنیک شناخته شده است.