آرتروز یا استئوآرتریت مچ دست، بیماری است که در آن غضروفی که روی استخوان های تشکیل دهنده مفصل را پوشانیده، به تدریج خراب و ساییده می شود. شایع ترین علت آرتروز مچ دست، ضرباتی است که به آن وارد می شود.
دکتر تقیبغدادی ، متخصص ارتوپدی و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران به سئوالات مربوط به تاثیر تایپ کردن بر سلامت دست ها پاسخ می دهند.
آیا تایپ کردن باعث آرتروز دست میشود؟
هنوز ثابت نشدهاست تایپ کردن باعث بروز آرتروز میشود، ولی فشارهای کاری طولانیمدت این تغییرات را ایجاد میکند. علایم بروز آرتروز دست بهخصوص در بند آخر انگشتان، واضح است.
آرتروز چطور ایجاد میشود؟
سطح تماس دو استخوان در محل مفصل، پوشیده از غضروف است. غضروف سطح مفصلی که در حدود 5 میلیمتر ضخامت دارد، خاصیت اسفنجی دارد و لابلای آن پر از مایع مفصلی است.
ضخامت این غضروف با فشار کم و در وقت استراحت باز میشود. اگر غضروف آسیب ببیند، بدن تا سنین خاصی قدرت ترمیم دارد، اما اگر میزان تخریب غضروف از حدی بیشتر شود، ممکن است بدن نتواند آن را ترمیم کند. این مشکل آرتروز نام دارد.
مسایل ژنتیکی، شغلی و بعضی بیماریها مثل آرتریت روماتویید در بروز آرتروز موثرند. آرتروز با درد، ورم، کاهش حرکات مفصل و تغییر شکل مفصل همراه است.
مشکلات دیگری که تایپ در دست ایجاد میکند چیست؟
التهاب تاندونها یا تاندونیت مشکل شناختهشدهای است که معمولا در حروفنگارها بروز میکند. درد، ورم و محدودیت حرکات که تا ساعد ادامه پیدا میکند نیز از علایم این ناراحتی است.
التهاب تاندون میتواند به اعصاب مجاور خود فشار بیاورد و باعث کرختی یا سوزنسوزن شدن اندام شود. ممکن است با حرکات دست و انگشتان نیز صداهایی احساس شود.
درمان تاندونیت چیست؟
استراحت دادن به عضو مبتلا درمان اصلی است، اما اگر این کار جواب نداد، میتوان از داروهای ضدالتهاب، کمپرس گرم یا سرد و ماساژ کمک گرفت.
فرد مبتلا میتواند به کار خود ادامه دهد؟
طولانیشدن التهاب میتواند چسبندگی یا عارضه غیرقابل برگشت بدهد. بنابراین توصیه میشود شخصی که مبتلا شد، دیگر این کار را ادامه ندهد.
آیا تایپ آهستهتر و با خم نکردن انگشتان تاثیری ندارد؟
نه، این کار باعث فشار بیشتر به مفاصل مجاور میشود و عوارض جانبی دیگری میتواند ایجاد کند.
آیا آرتروز را میتوان کامل درمان کرد؟
متاسفانه آرتروز درمان کامل ندارد و فقط میتوان با رعایت بعضی نکتهها، مثل کمکردن فشارهای کاری و ورزش مناسب، از پیشرفت آن کاست.
حروفنگارها چگونه باید بنشینند؟
هر فرد با توجه به طول قد و شرایط بدن به میز و صندلی خاصی نیاز دارد و باید تناسب میز و صندلی را از جهت ارتفاع و تسلط به میز کار تنظیم کرد به طوری که در حالت نشسته، آرنج خم شده در حد 90 درجه و ساعد موازی و همسطح با میز باشد و رانها در سطح افقی قرار گیرد.
برای این کار ممکن است به یک زیرپایی نیاز باشد. در حالی که آرنج روی میز است، باید بهراحتی بتوانید از صفحه کلید استفاده کنید، لبه فوقانی مانیتور باید همسطح چشمها باشد.
به این ترتیب لپتاپ برای تایپ کردن مناسب نیست و احتمال بروز آرتروز گردن را افزایش میدهد.
التهاب تاندون های مچ دست
گاهی اوقات تاندون های بازکننده انگشت شست در ناحیه مچ دست ملتهب شده و بیماری به نام دکرون را ایجاد می کنند. در این بیماری حرکات مچ دست دردناک می شوند.
بیماری دکرون معمولا با استراحت دادن به مچ دست و عدم انجام کارهای سنگین با آن و مدتی بی حرکتی خوب می شود. این بیماری ندرتا نیاز به جراحی دارد.
درمان درد مچ دست ابتدا نیازمند یک تشخیص درست از علت درد است.
پزشک ارتوپد بعد از گرفتن اطلاعات از بیمار، مچ دست وی را معاینه کرده و با استفاده از روش های پاراکلینیکی مانند عکسبرداری، علت درد را مشخص می کند.
تنها بعد از مشخص شدن بیماریی که درد را بوجود آورده است، می توان درمان مناسب را انجام داد.
آرتروز مچ دست
آرتروز یا استئوآرتریت مچ دست، بیماری است که در آن غضروفی که روی استخوان های تشکیل دهنده مفصل را پوشانیده، به تدریج خراب و ساییده می شود.
شایع ترین علت آرتروز مچ دست، ضرباتی است که به آن وارد می شود.
آسیب های وارده به مچ دست به دنبال ضربه ممکن است بصورت شکستگی باشد. گرچه اکثر این شکستگی ها بدونمشکل خاصی جوش می خورند، گاهی اوقات این جوش خوردگی با مشکلاتی همراه می شود.
شکستگی ممکن است به صورت کامل جوش نخورد و یا کج جوش بخورد. هر کدام از این عوامل موجب ناهمواری در سطح مفصل می شوند و این ناهمواری به مرور زمان، موجب ساییده شدن سطوح ناهموار مفصلی به هم و خراشیده شدن و ساییده شدن غضروف مفصلی می شود.
گاهی اوقات به دنبال ضربات وارده به مچ دست، رباط های آن دچاره پارگی می شوند. اگر این پارگی ها به درستی ترمیم نیابند، مفصل دچار ناپایداری شده و در یک مفصل ناپایدار، توزیع نیروها متعادل نخواهد بود.
نتیجه این است که به قسمت های خاصی از مفصل، نیروهای بیشتری وارد می شود که موجب آسیب غضروف و ساییدگی مفصلی می گردد.
گاهی اوقات به دنبال ضربات وارده به مفصل، غضروف دچار آسیب می شود. سطح آن خراشیده شده و یا ریش ریش می شود. لهیده شده و یا حتی تکه ای از آن کنده شده و به درون فضای مفصلی می افتد.
این آسیب ها در صورت عدم درمان مناسب می توانند در درازمدت موجب خراب شدن بیشتر غضروف و بروز ساییدگی مفصلی شوند.
مهم ترین علامت آرتروز مفصل مچ دست، درد آن است. این درد در ابتدا فقط در موقع انجام فعالیت های سنگین بدنی مانند بلند کردن اشیای سنگین ایجاد می شود.
با شدت یافتن بیماری، درد حتی در حین انجام فعالیت های سبک هم ایجاد می شود.
این درد معمولا در شروع انجام فعالیت بدنی است و بعد از گذشت چند دقیقه کاهش یافته یا کاملا از بین می رود.
با اتمام فعالیت بدنی و سرد شدن بدن درد دوباره شروع می شود. در حالات شدیدتر بیماری، درد حتی در حالت استراحت هم احساس می شود.
از دیگر علائم آرتروز مچ دست، ورم آن است. خشک شدن و محدودیت حرکتی در مچ دست و صدا دادن آن در حین حرکت هم، در موارد شدیدتر بیماری ایجاد می شود.
پزشک متخصص از رادیوگرافی ساده برای کمک به تشخیص آرتروز مچ دست کمک می گیرد.
درمان این بیماری در ابتدا غیر جراحی است که عبارتند از:
- کاهش فعالیت های سنگین بدنی و ورزشی
- تغییر روش انجام دادن فعالیت ها، به صورتی که فشار کمتری به مچ دست وارد شود
- انجام نرمش های کششی تقویتی برای مفصل مچ دست
- استفاده از بریس (آتل)
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند بروفن
- گرم کردن محل درد
- تزریق کورتیکوستروئید در درون مفصل توسط پزشک متخصص
انجام اقدامات فوق در بسیاری موارد می تواند درد بیمار را کاهش دهد.
در صورتی که چند ماه درمان غیر جراحی تاثیر درمانی مناسبی نداشته باشد، پزشک معالج ممکن است تصمیم به انجام عمل جراحی بگیرد.
منابع:
سایت ایران ارتوپد - دکتر مهرداد منصوری
هفته نامه سلامت