اخلاق و رفتار امام
حسین (ع )

با نگاهی  اجمالی به 56سال
زندگی سراسر خداخواهی و خداجویی  حسین (ع )، درمی یابیم
که هماره وقت او به
پاکدامنی  و بندگی و نشر رسالت احمدی و مفاهیم عمیقی والاتر
از درک و دید ما
گذشته است .
اکنون مروری  کوتاه به زوایای زندگانی آن عزیز، که پیش روی ما است
:
جنابش به نماز و نیایش با پروردگار و خواندن قرآن و دعا و استغفار علاقه
بسیاری 
و حتی در آخرین شب (25) داشت . گاهی در شبانه روز صدها
رکعت نماز می گزاشت .
زندگی دست از نیاز و دعا برنداشت ، و خوانده ایم که از
دشمنان مهلت خواست تا
بتواند با خدای خویش به خلوت بنشیند. و فرمود: "خدا می
داند که من نماز و تلاوت
(26) قرآن و دعای زیاد و استغفار را
دوست دارم ".
(27) حضرتش بارها پیاده به خانه کعبه
شتافت و مراسم حج را برگزار کرد.
ابن اثیر در کتاب "اسد الغابة " می نویسد:
"کان الحسین رضی الله عنه فاضلا کثیر الصوم و الصلوة و الحج و الصدقة و افعال
(28) الخیر جمیعها.
حسین (ع )
بسیار روزه می گرفت و نماز می گزارد و به حج می رفت و صدقه می داد و همه
کارهای پسندیده را انجام می داد".
شخصیت حسین بن علی  (ع ) آنچنان بلند و
دور از دسترس و پرشکوه بود که وقتی با
برادرش امام مجتبی (ع ) پیاده به کعبه می
رفتند، همه بزرگان و شخصیتهای اسلامی به
(29) احترامشان از مرکب پیاده شده ،
همراه آنان راه می پیمودند.
احترامی که جامعه برای  حسین (ع ) قائل بود، بدان
جهت بود که او با مردم زندگی 
می کرد - از مردم و معاشرتشان کناره نمی جست - با
جان جامعه هماهنگ بود، چونان
دیگران از مواهب و مصائب یک اجتماع برخوردار بود،
و بالاتر از همه ایمان
بی تزلزل او به خداوند، او را غم خوار و یاور مردم ساخته
بود.
و گرنه ، او نه کاخهای مجلل داشت و نه سربازان و غلامان محافظ، و هرگز مثل
جباران
راه آمد و شد را به گذرش بر مردم نمی بستند، و حرم رسول الله (ص ) را
برای او
خلوت نمی کردند...
این روایت یک نمونه از اخلاق اجتماعی اوست ،
بخوانیم :
روزی از محلی عبور می فرمود، عده ای از فقرا بر عباهای پهن شده شان
نشسته بودند و
نان پاره های خشکی  می خوردند، امام حسین (ع ) می گذشت که تعارفش
کردند و او هم
پذیرفت ، نشست و تناول فرمود و آن گاه بیان داشت : "ان الله لا
یحب المتکبرین "،
خداوند متکبران را دوست نمی دارد. (30)
سپس فرمود: "من دعوت
شما را اجابت کردم ، شما هم دعوت مرا اجابت کنید". آنها
هم دعوت آن حضرت را
پذیرفتند و همراه جنابش به منزل رفتند. حضرت دستور داد
و بدین ترتیب
پذیرایی گرمی  (31) هر چه در خانه موجود است به
ضیافتشان بیاورند،
از آنان به عمل آمد، و نیز درس تواضع و انسان دوستی را با
عمل خویش به جامعه
آموخت .
شعیب بن عبدالرحمن خزاعی  می گوید: "چون حسین بن
علی (ع ) به شهادت رسید، بر پشت
مبارکش آثار پینه مشاهده کردند، علتش را از
امام زین العابدین (ع ) پرسیدند،
فرمود این پینه ها اثر کیسه های  غذایی است که
پدرم شبها به دوش می کشید و به خانه
(32) زنهای  شوهرمرده و کودکان یتیم
و فقرا می رسانید".
شدت علاقه امام حسین (ع ) را به دفاع از مظلوم و حمایت از
ستم دیدگان می توان در
داستان "ارینب وهمسرش عبدالله بن سلام " دریافت ، که
اجمال و فشرده اش را در این
جا متذکر می شویم :
یزید به زمان ولایت عهدی ،
با این که همه نوع وسایل شهوترانی و کام جویی و کامروایی 
از قبیل پول ، مقام ،
کنیزان رقاصه و... در اختیار داشت ، چشم ناپاک و هرزه اش را
به بانوی شوهردار
عفیفی دوخته بود.
پدرش معاویه به جای این که در برابر این رفتار زشت و ننگین
عکس العمل کوبنده ای 
نشان دهد، با حیله گری  و دروغ پردازی و فریبکاری ،
مقدماتی فراهم ساخت تا زن
پاکدامن مسلمان را از خانه شوهر جدا ساخته به بستر
گناه آلوده پسرش یزید بکشاند.
حسین بن علی (ع ) از قضیه باخبر شد، در برابر این
تصمیم زشت ایستاد و نقشه شوم
معاویه را نقش بر آب ساخت و با استفاده از یکی از
قوانین اسلام ، زن را به
شوهرش عبدالله بن سلام بازگرداند و دست تعدی و تجاوز
یزید را از خانواده مسلمان
و پاکیزه ای قطع نمود و با این کار همت و غیرت الهی
اش را نمایان و علاقه مندی خود
را به حفظ نوامیس جامعه مسلمانان ابراز داشت ، و
این رفتار داستانی شد که در
مفاخر آل علی (ع ) و دناءت و ستمگری بنی امیه ،
برای همیشه در تاریخ به یادگار
(33) ماند.
علائلی در کتاب "سمو المعنی " می نویسد:
"ما
در تاریخ انسان به مردان بزرگی برخورد می کنیم که هر کدام در جبهه و جهتی 
عظمت
و بزرگی خویش را جهان گیر ساخته اند، یکی در شجاعت ، دیگری در زهد، آن دیگری 
در سخاوت ، و... اما شکوه و بزرگی امام حسین (ع ) حجم عظیمی است که ابعاد
بی نهایتش هر یک مشخص کننده یک عظمت فراز تاریخ است ، گویا او جامع همه
(34) والاییها و
فرازمندیها است ".
آری ، مردی که وارث بی کرانگی  نبوت محمدی است ، مردی که
وارث عظمت عدل و مروت
پدری چون حضرت علی  (ع ) است و وارث جلال و
درخشندگی فضیلت مادری چون حضرت
فاطمه (س ) است ، چگونه نمونه برتر و والای عظمت
انسان و نشانه آشکار فضیلتهای 
خدایی نباشد.
درود ما بر او باد که باید او
را سمبل اعمال و کردارمان قرار دهیم .
امام حسین (ع ) و حکایت زیستن و شهادتش و
لحن گفتارش و ابعاد کردارش نه تنها
نمونه یک بزرگ مرد تاریخ را برای ما مجسم می
سازد، بلکه او با همه خویشتن ، آیینه
تمام نمای فضیلتها، بزرگ منشیها،
فداکاریها، جان بازیها، خداخواهیها وخداجوییها
می باشد، او به تنهایی  می تواند
جان را به لاهوت راهبر باشد و سعادت بشریت را
ضامن گردد.
بودن و رفتنش ،
معنویت و فضیلتهای انسان را ارجمند نمود.
-----------------
پی نوشتها:
در سال و ماه و روز ولادت امام حسین (ع ) اقوال دیگری هم
گفته شده است ، ولی  (1)
ما قول مشهور بین شیعه را نقل
کردیم . ر. به . ک . اعلام الوری طبرسی ، ص .213
احتمال دارد منظور از اسما،
دختر یزید بن سکن انصاری باشد. ر. به . ک . اعیان (2)
الشیعه ، جزء ,11 ص .167
امالی شیخ طوسی ، ج 1، ص .377 (3)
شبر بر وزن حسن ، و شبیر بر وزن حسین ، و مبشر بر
وزن محسن ، نام پسران هارون (4)
بوده
است و پیغمبر اسلام (ص ) فرزندان خود حسن و حسین و محسن را به این سه نام
نامیده است - تاج العروس ، ج 3، ص ,389 این سه کلمه در زبان عبری همان معنی را
دارد که حسن و حسین و محسن در زبان عربی دارد - لسان العرب ، ج ,66 ص .60
معانی الاخبار، ص .57 (5)
در منابع
اسلامی درباره عقیقه سفارش فراوان شده و برای سلامتی فرزند بسیار (6)
مؤثر دانسته شده است . ر. به . ک . وسائل الشیعه ،
ج ,15 ص 143به بعد.
کافی ، ج 6، ص .33 (7)
مقتل خوارزمی ، ج 1، ص 146- کمال الدین صدوق ، ص .152 (8)
سنن ترمذی ، ج 5، ص .323 (9)
ذخائر العقبی ، ص .122 (10)
الاصابه ، ج ,11 ص .30 (11)
سنن ترمذی ، ج
5، ص 324- در این قسمت روایاتی که در کتابهای اهل تسنن آمده (12)
است نقل شد تا برای آنها هم سندیت
داشته باشد.
الاصابه ، ج 1، ص .333 (13)
تذکرة الخواص ابن جوزی ، ص 34- الاصابه ، ج 1، ص
,333 آن طور که بعضی از (14)
مورخین گفته اند این موضوع تقریبا در سن ده سالگی امام حسین (ع ) اتفاق
افتاده
است .
ارشاد مفید، ص .173 (15)
رجال کشی ، ص 94- کشف الغمة ، ج 2، ص .206 (16)
مقتل خوارزمی ،
ج 1، ص 184- لهوف ، ص .20 (17)
روز هشتم ماه ذیحجه مستحب است که حاجیها به "منی "
بروند، و در آن زمان به (18)
این حکم استحبابی عمل می کردند، ولی در زمان ما مرسوم شده است که از روز
هشتم
یکسره به عرفات می روند.
کامل الزیارات ، ص 68به بعد - مشیر الاحزان ،
ص 9. (19)
لهوف ، ص .53 (20)
کامل الزیارات ،
ص .105 (21)
کامل الزیارات ،
ص .101 (22)
کامل الزیارات ،
ص .121 (23)
کامل الزیارات ،
ص .147 (24)
عقد الفرید، ج
3، ص .143 (25)
ارشاد مفید، ص .214 (26)
مناقب ابن شهرآشوب ، ج 3، ص 224- اسد الغابة ، ج 2،
ص .20 (27)
اسد الغابة ، ج
2، ص .20 (28)
ذکری  الحسین ، ج 1، ص ,152 به نقل از ریاض الجنان ، چاپ بمبک ی ، ص 241- (29)
انساب الاشراف .
سوره نحل ، آیه .22 (30)
تفسیر عیاشی ، ج 2، ص .257 (31)
مناقب ، ج 2، ص .222 (32)
الامامة والسیاسة ، ج 1، ص 253به بعد. (33)