تیروئید غده ای به شکل پروانه در جلوی نای می باشد. اگر فعالیت این غده زیاد شود و هورمون زیادی تولید کند، می گوییم فرد دچار پرکاری تیروئید یا هایپرتیروئیدیسم شده است. اولین قدم برای تشخیص پرکاری تیروئید، یک آزمایش خون (هورمونی) می باشد.

علائم پرکاری تیروئید

- لرزش بدن

-  عرق کردن زیاد

- پوست نرم

- موی صاف

-  تپش قلب

- بزرگ شدن غده تیروئید

- پف کردگی اطراف چشم ها

در تمام موارد، آزمایش خون برای تشخیص بیماری لازم است و میزان TSH (هورمون محرک تیروئید) خون را اندازه گیری می کنند.

اسکن تیروئید با استفاده از ید رادیواکتیو نیز برای تشخیص این بیماری مهم است.

درمان پرکاری تیروئید

با توجه به سن بیمار، اندازه غده تیروئید و وجود بیماری های دیگر، پزشک تصمیم می گیرد که کدام روش درمانی مناسب تر است.

روش های مختلفی برای درمان این بیماری وجود دارند، از قبیل:

- درمان علائم پرکاری تیروئید

- داروهای ضدتیروئید

- ید رادیواکتیو

- جراحی

درمان علائم پرکاری تیروئید

داروهایی وجود دارند که فورا علائم ناشی از افزایش هورمون های تیروئید (مثل تپش قلب) را درمان می کنند. یکی از این داروها، بتابلوکرها همانند پروپرانولول (ایندرال)، آتنولول (تنورمین) و متوپرولول (لوپرسور) می باشد.

این داروها اثر هورمون های تیروئید و افزایش سوخت و ساز بدن را خنثی می کنند، اما این داروها میزان هورمون های تیروئید خون را تغییری نمی دهند.

داروهای ضد تیروئید

دو داروی ضدتیروئید وجود دارند به نام های متیمازول (Tapazole) و پروپیل تیوراسیل (PTU).

این داروها در بافت غده تیروئید جمع می شوند و جلوی ساخت هورمون تیروئید را می گیرند.

PTU از تبدیل شدن هورمون های تیروئید نیز جلوگیری می کند، مثلا هورمون T4 نمی تواند به هورمون T3 که فعال تر است، تبدیل شود.

بیشترین عارضه ناشی از این داروها، مربوط به عدم ساخت گلبول های سفید خون توسط مغز استخوان است. همانطور که می دانید، گلبول های سفید خون برای مبارزه با عفونت ها لازم می باشند.

اگر بیمار از داروهای ضدتیروئید استفاده می کرد و دچار تب، گلودرد و علائم نشاندهنده عفونت در بدن شد، باید فورا او را به نزد پزشک ببرید.

این داروها را تنها برای درمان  بیماری گریوز، برای مدت طولانی تجویز می کنند.

ید رادیواکتیو

ید رادیواکتیو از راه دهان، به صورت قرص و یا مایع، به بیمار داده می شود تا برای یک بار، فعالیت زیاد غده تیروئید را قطع کند.

بعد از یک اسکن، ید رادیواکتیو داده می شود.

ید رادیواکتیو توسط سلول های فعال در غده تیروئید برداشته می شود و ید رادیواکتیو، آن سلول ها را تخریب می کند.

از آنجایی که فقط ید توسط سلول های تیروئید برداشته می شود، تخریب هم در همان محل رخ می دهد و این درمان اثر سوئی را در برنخواهد داشت.

به طور کلی، بیشتر از 80 درصد این بیماران با ید رادیواکتیو درمان می شوند.

بعد از خوراندن ید رادیواکتیو، حدود 8 تا 12 هفته طول می کشد تا تیروئید درمان شود و اندازه آن طبیعی گردد.

یکی از مهم ترنی عوارض این روش درمانی،  ابتلا به کم کاری دائمی تیروئید است.

شش ماه بعد از درمان با ید رادیواکتیو، ممکن است فرد دچار  کم کاری تیروئید موقتی شود. اما اگر این کم کاری تیروئید بیشتر از شش ماه طول بکشد، درمان جایگزینی تیروئید شروع می شود. در این درمان هورمون T4 و یا T3 به بیمار داده می شود.

عمل جراحی

برای بیماران دچار پرکاری تیروئید یکی از روش های درمانی عبارتست از برداشتن قسمتی از غده تیروئید با عمل جراحی.

در این جراحی، بافت غده تیروئید که مسئول ساخت زیاد هورمون های تیروئیدی می باشد را برمی دارند.

اگر مقدار زیادی از بافت غده تیروئید را بردارند، باعث می شود که هورمون های تیروئیدی به اندازه کافی تولید نشوند و کم کاری تیروئید بوجود آید.

پس در این مورد نیز درمان جایگزین تیروئید شروع می شود.

مهمترین عارضه این جراحی عبارت است از اختلال در بافت اطراف آن. بافت های اطراف غده تیروئید عبارتند از اعصاب تارهای صوتی و چهار غده کوچک در گردن که کلسیم بدن را تنظیم می کنند و به غدد پاراتیروئید معروف هستند. اگر به طور اشتباهی، این غدد را با جراحی بردارند، باعث کاهش میزان کلسیم در بدن می شود و بیمار نیاز به دریافت مکمل کلسیم دارد.

در مقایسه با درمان با ید رادیواکتیو و داروهای ضد تیروئید، عمل جراحی کمتر رایج است.