سردرد میگرنی یکی از شایع ترین انواع سردردها می باشد. برخی اوقات درد در قسمت پیشانی، اطراف چشم و یا در پشت سر دیده می شود، ولی معمولا درد میگرن در یک طرف سر است.

هنگامی که سیستم عصبی، سیستم عروقی و جابجایی مواد شیمیایی در مغز با هم تداخل می کنند، سردرد میگرنی بروز می کند.

رابطه سیستم عصبی سمپاتیک با میگرن

سیستم عصبی سمپاتیک، جزء سیستم عصبی خودکار است و استرس و درد را کنترل می کند.

در طی حملات میگرنی، سیستم عصبی سمپاتیک تحریک می شود.

فعالیت عصب سمپاتیک باعث تاخیر در تخلیه معده به روده کوچک می شود.

افزایش فعالیت عصب سمپاتیک موجب کاهش گردش خون و بیرنگ شدن پوست و  سرد شدن دستها ها و پاها می گردد.

افزایش فعالیت عصب سمپاتیک موجب حساسیت به نور و صدا می شود و تاری دید  را زیاد می کند.

علائم میگرن

بیشتر حملات میگرن با سردرد همراه است.

- سردرد میگرنی معمولا در یک شقیقه همراه با درد شدید و ضربان دار می باشد. برخی اوقات درد در پیشانی، اطراف چشم و یا در پشت سر قرار دارد. ولی معمولا درد

در یک طرف سر قرار دارد، گرچه در یک سوم موارد، درد در هر دو طرف سر قرار دارد.

- به طور کلی هنگامی که از بی خوابی رنج می برید، سردرد میگرنی شروع می شود.

- معمولا سردرد میگرنی در اثر فعالیت های روزانه از قبیل: بالا رفتن از پله، تشدید می شود.

-  تهوع و استفرغ،  اسهال، رنگ پریدگی صورت، سرد شدن دست و پا و حساسیت به نور و صدا در میگرن وجود دارد.

به طور میانگین 40 تا 60 درصد حملات میگرنی با علائم زیر همراه است:

- خواب آلودگی- زودرنجی

- خستگی

- افسردگی و یا خوشحالی زیاد

- تشنگی بیش از حد و افزایش حجم ادرار

- یبوست و یا اسهال

- کمبود انرژی بدن و خمیازه کشیدن

- میل زیاد به خوردن غذاهای شیرین و یا شور

انواع سردرد میگرنی

1- هاله میگرن: حدود 20 درصد سردردهای میگرنی وابسته به هاله می باشند. این نوع میگرن می تواند باعث تغییرات بینایی، حرکتی و احساسی شود. هاله های میگرنی عبارتند از: نور، صدا، توهم، طعم و بوی غیرطبیعی که باعث ایجاد سردرد می شوند.

بیشترین نورهای ایجادکننده میگرن عبارتند از: نور چشمک زن، نور زیاد، نور نامنظم و نور موج‌دار.

همراه این نوع سردرد،  سوزن سوزن شدن دست  و یا اطراف دهان و بینی در یک طرف بدن شایع است.

بعد از گذشت 24 ساعت از حمله میگرن، فرد ممکن است احساس کمبود انرژی و سردرد خفیف همراه با حساسیت به نور و صدا داشته باشد.

2- میگرن ورتبروباسیلار (Vertebrobasilar): توسط اختلال عملکرد در ساقه مغز بوجود می آید. ساقه مغز، پایین ترین قسمت مغز است که مسئول فعالیت های خودکار می باشد.

علائم این میگرن شامل غش کردن، سرگیجه و تاری دید است.

3- میگرن مربوط به فلج نیمه بدن (Hemiplegic):

دارای علائم:

فلج و یا ضعف در یک طرف بدن و علائمی شبیه  سکته مغزی می باشد.

فلج و یا ضعف موقتی می باشد، اما گاهی برای چند روز ادامه دارد.

4- میگرن چشمی ( Ocular) : یک نوع میگرن نادر است.

حملات تکراری کاهش جزئی بینایی و یا نابینایی کامل در یک چشم که کمتر از یک ساعت باقی می ماند و می تواند با سردرد همراه باشد.

نابینایی غیرقابل برگشت از عوارض این میگرن می باشد.

ویژگی های سردرد میگرن

موسسه بین المللی سردرد، مشخصات میگرن را این گونه بیان می کند: فرد بیش از 5 بار دچار سردرد شده باشد و هر کدام 4 تا 72 ساعت طول کشیده شده باشد.

دارای حداقل دو ویژگی زیر باشد:

سردرد یکطرفه سر، ضربان دار، متوسط و یا شدید که با تحرک بدنی بدتر می شود.

به علاوه باید حداقل یک مورد زیر را داشته باشد:

تهوع یا استفراغ، ترس از صدا و ترس از نور.

درمان های خانگی میگرن

- با استفاده از کمپرس سرد، بیوفیدبک و روش های  تمدد اعصاب می توان حملات میگرنی را متوقف کرد.

- خوابیدن یکی از بهترین درمان های میگرن می باشد.

-  طب سوزنی  نیز مفید است.

دارودرمانی میگرن

میگرن های خفیف که با فعالیت های روزانه فرد تداخلی ندارند، معمولا با داروهای سکن بدون نسخه (مثل استامینوفن) و داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (مثل بروفن و ادویل) بهبود می یابند.

آسپیرین و کافئین نیز برای درمان میگرن استفاده می شوند.

اما اگر درد متوسط تا شدید باشد، باید نزد پزشک بروید تا داروی مناسبی را برایتان تجویز کند.

* هشدار

- کودکان و نوجوانان، افراد دچار عدم تعادل، مصرف کنندگان  وارفارین  (ضد انعقاد خون)، افرادی که سابقه زخم معده و روده دارند و  بیماران کبدی نباید از آسپرین و داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی استفاده کنند.

- نباید از داروهای مسکن زیاد استفاده کنید، زیرا در صورت مصرف زیاد، تاثیرشان بر درد کم خواهد شد.

تشدیدکننده های میگرن

اگر در معرض یک عامل تشدیدکننده میگرن قرار بگیرید، ممکن است ساعت ها و یا دو روز بعد به سردرد میگرنی دچار گردید.

البته باید گفت که قرار گرفتن در معرض این تشدیدکننده ها همیشه موجب سردرد نمی شود. همچنین اجتناب از عوامل تشدیدکننده میگرن نیز موجب جلوگیری کامل از سردرد نمی شود.

در اینجا 14 عامل تشدیدکننده میگرن را می گوییم:

- استرس

- اختلالات خواب: کم خوابیدن، زیاد خوابیدن، کیفیت پایین خواب و بیدار شدن مکرر در طول خواب شب.

- گرسنگی بیش از حد که موجب آزاد شدن هورمون های وابسته به استرس و  افت قند خون می شود.

- هورمون ها: در برخی زنان، هنگام  عادت ماهیانه ، هورمون استروژن در خون کم می شود و موجب بروز سردرد میگرنی می گردد. به این نوع میگرن، میگرن قاعدگی گویند و از دو روز قبل تا یک روز بعد از قاعدگی ادامه دارد. مصرف  قرص های ضد بارداری نیز به دلیل کاهش هورمون استروژن باعث میگرن می شود.

- نور زیاد و نور چشمک زن

- بوهای مختلف

- دود سیگار

- الکل

- پنیر کهنه (موادغذایی دارای  تیرامین ) : هنوز شواهدی مبنی بر آنکه یک رژیم غذایی دارای مقادیر کم تیرآمین باعث کاهش میگرن می شود، وجود ندارد.

- شکلات: گزارش شده است که شکلات باعث سردرد میگرنی می شود، اما مطالعات علمی هنوز این رابطه را ثابت نکرده است.

- گلوتامات سدیم ( MSG) که در غذاهای چینی، سبزیجات کنسرو شده، سوپ ها و گوشت‌های کنسرو شده وجود دارد.

-  نیتریت  که در سوسیس، کالباس، ماهی دودی و هر نوع گوشت فرآوری شده می باشد.

-   آسپارتام

- کافئین: کافئین مثل قهوه در مقادیر کم باعث افزایش هوشیاری و انرژی بدن شود. اما کافئین زیاد باعث بی خوابی، زودرنجی، اضطراب و سردرد می شود.

جلوگیری از میگرن

- از عوامل تشدیدکننده میگرن که در بالا ذکر شدند، دوری کنید.

-  سیگار نکشید.

- هیچ وعده غذایی اصلی را ترک نکنید.

- از گرسنگی بیش از حد خودداری کنید.

- به مقدار کافی مایعات بنوشید.

- به مقدار کافی بخوابید. هر روز سر یک ساعت مشخص بخوابید و سر یک ساعت مشخص از خواب بیدار شوید.

- به طور مرتب ورزش کنید.

- با استفاده از ورزش منظم و تکنیک های تمدد اعصاب، استرس را از خودتان دور کنید.

- در روز کمتر از دو لیوان نوشیدنی های کافئین‌دار مصرف کنید.

- از نور زیاد و درخشان دوری کنید و در روزهای آفتابی حتما از عینک آفتابی استفاده کنید.