renal failure acute
نارسایی حاد کلیه نارسایی ناگهانی عملکرد کلیهها. کلیهها در حالت طبیعی وظیفه پاک کردن بدن از مواد زاید را بهعهده دارد، و در صورت نارسایی آنها، مواد زاید تجمعیافته و باعث بروز علایمی میشوند که شدت آنها متغیر است. این اختلال معمولاً دارای یک سیر کوتاه و نسبتاً شدید بوده ولی اغلب قابل علاج است.
علایم شایع:
1. قطع برونده ادراری یا برونده ادراری کم
2. تهوع، استفراغ، اسهال و بیاشتهایی
3. تغییرات ذهنی از قبیل تحریکپذیری، خوابآلودگی، استوپور یا اغما
4. تشنج
5. خارش شدید
6. فشار خون بالا یا پایین
7. بروز بدون توجیه کبودی، نقاط خونریزی زیرپوستی یا خونریزی خودبهخودی علایم بیماریهای زمینهساز نارسایی حاد کلیه (به قسمت «علل» رجوع شود) نیز ممکن است وجود داشته باشد.
علل بیماری:
بیماریهای خود کلیه یا سایر قسمتهای بدن میتوانند باعث اختلال عملکرد کلیه گردند که در نتیجه مواد زاید در جریان خون و بافتها تجمع مییابند. بیماریهای زمینهساز نارسایی حاد کلیه عبارتند از:
1. شوک همراه با فشار خون بسیار پایین
2. مسمومیت خون (سپتیسمی)
3. نارسایی احتقانی قلب
4. عدم تعادل مایعات و الکترولیتها
5. واکنش به تزریق خون
6. تصادفات شدید همراه با آسیب عضلانی گسترده
7. گلومرولونفریت حاد
8. میلوم متعدد
9. انسداد جریان خون مشروبکننده کلیه
10. سنگهای کلیه که باعث انسداد هر دو حالب و یا پیشابراه شده باشند. بزرگی پروستات
11. مصرف برخی داروها، از قبیل داروهای ضد سرطان، کانامایسین، آمفوتریسین بی، داروهای ضدتشنج یا مصرف بیش از حد ویتامین ـ د
عوامل افزایشدهنده خطر:
1. جراحی اخیر
2. افرادی که تنها یک کلیه دارند.
3. تصادفات منجر به آسیبهای شدید
4. سابقه طبی بیماریهای درگیرکننده کلیه، نظیر دیابت یا نقرس
پیشگیری:
پیشگیری خاصی ندارد. در صورت امکان درصدد درمان هرچه سریعتر علل زمینهساز و عوامل افزایشدهنده خطر ذکرشده در بالا برآیید.
عواقب موردانتظار:
اگر علت زمینهای قابل کنترل بوده و درمان فوری نارسایی کلیه امکانپذیر باشد، احتمال بهبود کامل وجود دارد. در غیر این صورت، این اختلال میتواند به نارسایی مزمن کلیه یا مرگ بینجامد.
عوارض احتمالی:
1. نارسایی احتقانی قلب
2. افزایش خطر عفونتها
3. نارسایی مزمن کلیه
درمان:
1. بررسیهای تشخیصی ممکن است شامل آزمایش شمارش سلولهای خون، آزمایشهای خون و ادرار جهت ارزیابی عملکرد کلیه و وضعیت تعادل آب و الکترولیت، نوار قلب (روشی برای تشخیص بیماریهای قلبی از طریق ارزیابی فعالیت الکتریکی قلب)، نمونهبرداری سوزنی کلیه، و رادیوگرافی شکم، کلیهها، حالبها و مثانه برای شناسایی سنگ کلیه، باشد.
2. درمان براساس علت زمینهساز نارسایی کلیه تعیین میشود.
3. جراحی در مواردی که علت زمینهای با جراحی قابل اصلاح باشد توصیه میشود.
4. بستری فوری بیمار در بیمارستان جهت تجویز آب و الکترولیت و دیالیز (گاهی) ضروری است.
5. دیالیز (روش مصنوعی برداشت مواد زاید از خون در غیاب عملکرد کلیهها) تا هنگام بازگشت عملکرد کلیهها ممکن است لازم گردد.
داروها:
داروهایی برای کنترل علت زمینهای نارسایی کلیه، آنتیبیوتیکها در صورت بروز عفونت.
فعالیت:
تا بهبود این اختلال در بستر استراحت نمایید. پس از بهبود علایم فعالیتهای طبیعی خود را هرچه سریعتر از سر بگیرید.
رژیم غذائی:
غذاها و مایعات دریافتی باید با دقت کنترل شوند تا از بروز اختلالات آب و الکترولیت جلوگیری شده و تجمع مواد زاید در بدن به حداقل برسد. طرحریزی یک رژیم غذایی حاوی کربوهیدرات زیاد و پروتئین (منبع اصلی تولید مواد زاید در بدن) کم برای کاستن از بار کاری کلیهها ممکن است بخشی از درمان این اختلال باشد.
در این شرایط به پزشک خود مراجعه نمائید:
1. کوتاهی نفس
2. تب، لرز، سردرد، یا درد عضلانی
3. خونریزی غیرمنتظره از هر جای بدن