سرطان سینه، رشد بدخیم سلول های سرطانی در بافت پستان است. در بیماری سرطان، سلول ها به صورت کنترل نشده ای رشد می کنند. سرطان سینه یکی از سرطان های شایع در بین زنان می باشد، اما این سرطان در بین مردان نیز دیده می شود.
انواع سرطان سینه
1- سرطان مجرایی: 85 تا 90 درصد افراد مبتلا به سرطان سینه، دچار این نوع سرطان هستند. در این نوع، فقط در داخل مجرای سینه، سلول های سرطانی رشد می کنند. اگر توده کوچکی را در سینه احساس کردید و یا از نوک سینه ترشحاتی خارج شد، فورا به پزشک مراجعه کنید.
2- سرطان لوبولی : 8 درصد افراد مبتلا به سرطان سینه، دچار این نوع هستند. شیر مادر درون این لوبول ها جمع می شود. گاهی اوقات این لوبول ها پر می شوند، اما سرطان سینه نمی باشد. وجود توده سفت، تورم، تغییر ظاهر سینه و نوک سینه برگشته همه جزو علائم این سرطان می باشد. از طریق بیوپسی سینه (نمونه برداری از بافت سینه) می توان این سرطان را تشخیص داد.
3- سرطان التهابی سینه: این نوع سرطان در پوست رخ می دهد و موجب قرمزی و ورم سینه می شود و ظاهر سینه را ملتهب می کند. اگر علائم زیر را داشتید، فورا به پزشک مراجعه کنید: اندازه سینه به طور ناگهانی بزرگ شود، پوست سینه شبیه پوست پرتقال بود، پوست سینه دائما در حال خارش بود، سینه گرم و سفت شده باشد، درد سینه داشته باشید، نوک سینه تو رفته باشد و ورم گره لنفاوی زیر بغل وجود داشته باشد.
4- بیماری پاژه نوک سینه: در این بیماری که معمولا در یک سینه وجود دارد، نوک سینه خارش دار و فلسمانند و قرمزرنگ می شود و به راحتی با جوش اشتباه گرفته می شود. بثورات قرمزی که در نوک سینه وجود دارند ممکن است به سمت پوست قهوه ای اطراف نوک سینه گسترش یابد و یا ممکن است موجب یک زخم باز در نوک سینه شود و یا علائمی شبیه اگزما در نوک سینه داشته باشد.
علائم سرطان سینه
- وجود برآمدگی و یا ضخیم شدن سینه و یا زیر بغل
- تغییر اندازه و یا شکل سینه در فرد بالغ
- از نوک سینه، مایعی بریزد که شیر نیست
- تغییر اندازه و شکل نوک سینه
- تغییر رنگ و یا بافت نوک سینه و یا هاله اطراف نوک پستان
- پوست سینه دارای فرورفتگی، چروکیدگی و یا جوش باشد.
اگر درد سینه دارید ...
در مراحل اولیه سرطان سینه ممکن است هیچ دردی و یا ناراحتی نداشته باشید. توسط مامو گرافی و آزمایشات منظم سینه، می توانید تغییرات سینه خود را متوجه شوید. خودتان نیز می توانید هر ماه، پستان خود را معاینه کنید و تغییرات را بفهمید.
به یاد داشته باشید، بسیاری از برآمدگی ها و جوش ها، خوش خیم می باشند و سرطانی نیستند و به خوبی با درمان مناسب بهبود می یابند.
اگر شما هر نشانه غیرطبیعی را در سینه خود مشاهده کردید، به پزشک مراجعه کنید. تشخیص و درمان به موقع سرطان سینه، شانس زندگی فرد را بیشتر می کند.
جلوگیری از سرطان سینه
هیچ راه مطمئنی برای جلوگیری از این سرطان وجود ندارد. اما شما می توانید سینه خودتان را معاینه کنید و شیوه جلوگیری از سرطان سینه را بیاموزید.
عوامل خطری که شما نمی توانید آنها را کنترل کنید، عبارتند از: جنس، ژن، نژاد، سن، وضعیت یائسگی ، داروها و درمان های پزشکی، سن شروع قاعدگی و تاریخچه سلامتی خانوادگی.
کنترل سرطان سینه
- بارداری و شیردهی : بارداری قبل از سن سی سالگی و شیردهی، تعداد دفعات قاعدگی را کم می کند و یکی از دلایل ابتلا به سرطان سینه می باشد. هورمون استروژن، 80 درصد سرطان های سینه را از بین می برد. بارداری و شیردهی باعث کاهش میزان این هورمون می شود.
- هورمون درمانی : استفاده از هورمون درمانی (مثلا برای مشکلات یائسگی) باعث بروز مشکلات قلبی و سرطان سینه می شود، در حالی که هورمون درمانی برای سلامت استخوان ها خوب است و جلوی سرطان روده بزرگ را می گیرد.
- الکل: نوشیدن الکل ممکن است میزان هورمون های زنانه را تغییر دهد و باعث بروز سرطان سینه گردد.
- سیگار: سیگار دارای مواد شیمیایی می باشد که باعث بروز سرطان می شود. این مواد شیمیایی جذب بدن شده و بر سلامت کنونی و آینده فرد اثر می گذارد.
- رژیم غذایی: انواع کلم ها دارای ترکیبات سولفور هستند که با سرطان می جنگند. دانه سویا دارای ایزوفلاون جنیستین می باشد که با سرطان سینه می جنگد. پیاز و سیر، ادویه ها، توت ها و میوها، دانه ها و غلات، ماهی ها، چای و قهوه بدون کافئین، آب و آبمیوه نیز مواد غذایی ضد سرطان می باشند.
- ورزش: 3 تا 5 ساعت در هفته، پیاده روی تند کنید تا خود را در مقابل سرطان سینه محافظت نمایید.
- وزن: وزن خود را با ورزش و تغییر عادات غذایی متعادل کنید تا از سرطان در امان مانید.
معاینه سینه توسط خود فرد
این معاینه باید هر ماه توسط خود فرد انجام شود. همراه با این معاینه، باید ماموگرامی سالانه و آزمایشات پزشکی نیز انجام شود. با این معاینه، تغییرات یک ماه گذشته را می توانید در سینهتان ببینید.
در این معاینه، بافت سینه را از قسمت زیر نوک سینه و هاله اطراف سینه به سمت زیر بغل معاینه می کنید. هر ماه 15 دقیقه برای معاینه سینه خود وقت بگذارید.
زمان مناسب برای معاینه سینه توسط خود فرد
- اگر شما هنوز یائسه نشده اید: چند روز بعد از اتمام قاعدگی، این معاینه را انجام دهید. در این هنگام، میزان هورمون ها ثابت و سینه کمتر حساس می باشد.
- اگر شما یائسه شده اید: روز مشخصی را در هر ماه به این معاینه اختصاص دهید.
روش های معاینه سینه توسط خود فرد
1- دست ها بر مفصل ران
بایستید و دستان خود را بر مفصل ران بگذارید و ظاهر هر دو سینه خود را بررسی کنید.
اندازه، شکل و فاصله بین سینه ها را نگاه کنید.
اگر تغییری در رنگ پوست و یا بافت سینه می بینید، آن را یادداشت کنید.
به نوک سینه و هاله اطراف آن نگاه کنید و ببینید که سالم به نظر می رسند یا نه.
2- دست ها پشت سر
در حالی که در مقابل یک آیینه ایستاده اید، دست ها را بالا ببرید و پشت سرتان قرار دهید و نگاه کنید که آیا سینه ها به سمت بالا حرکت می کنند و هر گونه تغییری را یادداشت کنید.
به نوک سینه و هاله اطراف آن نگاه کنید و ببینید گودی، برآمدگی و یا تورفتگی در این نواحی بوجود نیامده باشد.
به زیر بغل خود نگاه کنید و ببینید در آن ناحیه که گره لنفاوی دارد، ورمی وجود نداشته باشد.
3- ایستاده و مالش
دست چپ خود را بالا ببرید و با استفاده از انگشتان دست راست بر روی سینه چپ فشار کمی وارد کنید.
انگشتان خود را از بالا تا پایین سینه و همینطور از سمت داخلی سینه به سمت زیر بغل حرکت دهید.
می توانید از حرکت دایرهای شکل استفاده کنید.
هر گونه تغییری در بافت، رنگ و یا اندازه سینه را یادداشت کنید.
سپس روی سینه راست نیز همین معاینه را انجام دهید.
بهتر است این معاینه را در زیر دوش آب انجام دهید، زیرا پوست خیس است و دارای کمترین مقاومت در برابر اصطکاک انگشتان می باشد.
4- بررسی نوک سینه
هر دو دست خود را پایین بیاورید.
با انگشتان سومی و اشاره دست راست، به آرامی نوک سینه چپ را فشار دهید و نوک سینه را به طرف جلو بکشید. ببینید که آیا نوک سینه به جای اول خود برمی گردد؟ و آیا مایعی از نوک سینه ترشح می شود؟
تغییرات را یادداشت کنید. سینه راست را نیز به همین طریق معاینه کنید.
5- درازکشیده و مالش
این معاینه را در اتاق خوابتان انجام دهید.
بر روی تخت دراز بکشید و بالش را زیر سر و شانه های خود قرار دهید.
دست چپ خود را پشت سرتان قرار دهید.
با دست راست، سینه و زیر بغل را مالش دهید (همانطور که در معاینه ایستاده و مالش توضیح داده شد)
هر گونه تغییر در بافت، رنگ و اندازه را یادداشت کنید.
سپس سینه دیگر را نیز معاینه کنید.
توصیه ها
- روز معینی را در هر ماه برای این معاینه انتخاب کنید و هیچ گاه آن روز را فراموش نکنید.
- با آرامش و تنفس معمولی این معاینه را انجام دهید.
- هر گونه تغییری را به پزشک خود بگویید.
- معاینه پزشکی و ماموگرافی سالانه را هم فراموش نکنید.