می توان با انجام تست های غربالگری مخصوص سرطان روده بزرگ (تست هایی نظیر کولونوسکوپی، تست خون نهفته در مدفوع، سیگموئیدوسکوپی)، سرطان را در مراحل اولیه تشخیص داد و جلوی پیشرفت آن را گرفت. غربالگری بهترین راه جلوگیری از مرگ و میر به دلیل سرطان روده بزرگ است.
1- اگر سن شما 50 سال و بیشتر است، هر چند وقت یک بار تست غربالگری سرطان روده بزرگ را انجام دهید.
بیشتر از 90 درصد افرادی که سرطان روده بزرگ دارند، 50 ساله و بزرگتر هستند و معمولا سن شایع برای ابتلا به سرطان روده بزرگ 64 سالگی می باشد. تحقیقات نشان می دهد که حدود یک نفر از هر 4 نفری که بالای سن 50 سالگی قرار دارند، پولیپ روده دارند (مراحل اولیه سرطان روده). درنتیجه انجام تسته ای غربالگری به طور منظم، نقش بسیار مهمی را در تشخیص اولیه سرطان رده بزرگ ایفا می کند.
2- سابقه خانواگی مهم است.
سابقه خانوادگی، نقش مهمی در ابتلا به انواع بیماری ها دارد. اگر در خانواده تان سابقه ابتلا به پولیپ و یا سرطان روده بزرگ وجود دارد، به پزشک بگویید و از او در مورد راههای پیشگیری از این سرطان سئوال کنید. انواع سرطان ها مانند سرطان معده، کبد و استخوان هم ممکن است با این بروز سرطان در ارتباط باشند.
3- مشاوره ژنتیک کنید.
افرادی که ژن های جهش یافته مربوط به سرطان روده را به طور ارثی دارند، بیشتر احتمال ابتلا به سرطان روده بزرگ را دارا می باشند. لذا باید مشاوره ژنتیک را در نظر بگیرید.
4- وزن خود را در حد متعادل نگه دارید.
تحقیقات نشان می دهد که مردان چاق بیشتر از زنان چاق در معرض ابتلا به سرطان روده بزرگ قرار دارند. همچنین تحقیقات نشان می دهد که افراد با چاقی شکمی (چاقی سیبی شکل)، بیشتر از افراد با چاقی باسن (چاقی گلابی شکل) در معرض ابتلا به سرطان روده بزرگ هستند.
5- رژیم غذایی متعادلی داشته باشید.
داشتن رژیم های غذایی با چربی بالا (مخصوصا چربی های حیوانی) در ارتباط مستقیم با بروز سرطان روده بزرگ قراردارد. همچنین پیروی از رژیم با فیبرغذایی بالا و استفاده فراوان از میوه و سبزیجات نقش موثری در پیشگیری سرطان روده بزرگ دارد.
6- ورزش و فعالیت بدنی داشته باشید.
تحقیقات نشان می دهد که ورزش کردن شانس ابتلا به سرطان روده بزرگ را به طور قابل توجهی کاهش می دهد.
7- سیگار نکشید.
سیگار کشیدن یکی از عواملی است که شانس ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش می دهد. مصرف تنباکو از طریق تنفس، عامل مهمی در بروز سرطان روده بزرگ می باشد. همچنین تنباکو عامل مهمی برای تحریک پولیپ روده و افزایش اندازه آن می باشد.
8- کمتر در معرض تابش اشعه قرار بگیرید.
طبق تحقیقات هرچه کمتر در معرض اشعه قرار بگیرید، کمتر احتمال دارد که به سرطان روده بزرگ مبتلا شوید.
9- اگر شاهد علایم سرطان روده در خودتان هستید، حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید.
گاهی اوقات سرطان روده بزرگ علایمی ندارد، اگرچه در مراحل پیشرفته، علایمی مانند مدفوع خونی، دلدرد و کاهش وزن بدون دلیل دیده می شود.
سرطان روده بزرگ قابل پیشگیری است
در کل باید به این نکته اشاره کرد که سرطان روده قابل پیشگیری است و می توان با از بین بردن پولیپ های پیش سرطانی روده، جلوی بدخیم شدن آنها و بروز سرطان را گرفت.
همانطور که گفته شد می توان با انجام تست های غربالگری مخصوص سرطان روده بزرگ (تست هایی نظیر کولونوسکوپی، تست خون نهفته در مدفوع، سیگموئیدوسکوپی)، سرطان را در مراحل اولیه تشخیص داد و جلوی پیشرفت آن را گرفت. غربالگری بهترین راه جلوگیری از مرگ و میر به دلیل سرطان روده بزرگ است.
علایم شایع سرطان روده بزرگ
متاسفانه بیمارانی که در مراحل اولیه سرطان روده بزرگ هستند، هیچگونه علامت نگران کننده و مشهودی را مبنی بر سرطانی بودن روده ندارند، به همین دلیل است که بر انجام تست غربالگری تاکید می شود.
هرچه پولیپ هایی که منجر به سرطان می شوند، بزرگتر شوند، علایم آشکارتر می شوند، علایمی مانند:
- مدفوع خونی
- خونریزی میکروسکوپی که می تواند منجر به کم خونی و پایین آمدن گلبول های قرمز خون شود
- درد شکم
- تغییر عادات دفع و اجابت مزاج
- کاهش وزن بدون دلیل
آزمایش های غربالگری سرطان روده بزرگ
1- کولونوسکوپی: تست رایج در بزرگسالان است که برای بررسی پولیپ هایی که احتمالا سرطانی شدند، به کار می رود. این نوع پولیپ ها معمولا غیر سرطانی هستند، اما نیاز به آزمایش و بررسی دارند تا مطمئن شویم که بدخیم نشده اند.
در اغلب موارد هیچ نوع علایمی مبنی بر سرطانی بودن پولیپ ها به دست نمی آید. اگر سابقه سرطان روده بزرگ در خانواده شما وجود داشته باشد، پزشک توصیه می کند که این تست غربالگری را هر ساله انجام دهید.
2- تست نمونه مدفوع : اگر در مدفوع فردی خون وجود داشته باشد، پزشک حتما به فرد توصیه می کند تا تست نمونه مدفوع را انجام دهد. دلایل متعددی برای خونی شدن مدفوع وجود دارد. وجود خون در مدفوع می تواند نشان دهنده ابتلا به سرطان روده بزرگ باشد.
3- تست اشعه ایکس: برای تشخیص سرطان روده بزرگ ممکن است تست اشعهx انجام گیرد. ماده حاجب وارد بدن فرد می شود. اگر هر گونه ناهنجاری در این تست دیده شود، تست کولونوسکوپی داده می شود تا هرگونه پولیپ سرطانی را بررسی کند.
4- بیوپسی : اگر بافت روده بزرگ مشکوک به سرطان باشد، نمونه برداری یا بیوپسی انجام می گیرد. این نمونه برداری تعیین خواهد کرد که آیا سلول غیر طبیعی در روده وجود دارد یا نه.