لثه ها نه تنها در زمینه سلامت دندان نقش موثری ایفا می کنند، بلکه سلامت عمومی بدن را نیز تحت تاثیر قرار می دهند.

زمانی که صحبت از سلامت دندان ها به میان می آید، بیشتر افراد به آنچه که برای پیشگیری از پوسیدگی دندان مفید است فکر می کنند، در حالی که توجه به لثه ها نیز در این راستا حائز اهمیت می باشد.

در بسیاری از موارد ، خونریزی و ورم لثه ها علامتی از بیماری لثه ها می باشد، اما عوامل دیگری نیز وجود دارد که در این زمینه موثر است.

7 دلیل ورم و خونریزی لثه

1- روش نادرست مسواک زدن: ممکن است برای حفظ پاکیزگی دندان ها به این نتیجه رسیده باشید که هر چه دندان ها را با وسواس و تحکم بیشتری  مسواک بزنید، بهتر است. باید گفت که لثه ها بافت حساسی دارند و ممکن است در جریان این اعمال نیرو، آن هم به صورت نادرست، آسیب ببینید. در هنگام انتخاب مسواک بهتر است، مدل هایی را انتخاب کنید که فرچه آنها از جنس پلاستیک نرم باشد و انتهای آنها تیز نبوده و به اصطلاح کند باشد. در هنگام مسواک زدن نیز، حرکت ملایم و دوار مسواک برای ماساژ و تمیز کردن لثه ها و دندان مفید است. در حالی که حرکت مسواک رو به عقب و با فشار، باعث آسیب لثه ها می شود.

2- روش غلط کشیدن نخ دندان: مهم ترین مزیت کشیدن نخ دندان  در هر روز، پاک کردن موادغذایی از نقاطی است که مسواک قادر به زدودن آن نمی باشد. مهم ترین نکته، حفظ ملایمت در انجام این کار است. بدون فشار آوردن به نخ بین دو دندان، به آرامی آن را بالا و پایین برده و انحنا و خمیدگی دندان را دنبال کنید.

3- بیماری های لثه : نوع شدید بیماری لثه، ژنژیویت (ورم و خونریزی لثه) است. اگر بهداشت دهان و دندان به درستی رعایت نشود، باکتری ها در سطح دندان تشکیل پلاک (جرم) می دهند. این پلاک ها و باکتری ها موجب التهاب لثه شده و خونریزی، قرمزی و ورم آنها را موجب می شوند. اغلب افراد مبتلا به ژنژیویت دردی احساس نمی کنند. تشخیص به موقع این بیماری باعث درمان موثرتر می شود، ولی عدم درمان به موقع، باعث افتادن دندان ها می شود.

با توجه به اهمیت بیماری ژنژیویت، در صورت مشاهده علائم زیر، حتی بدون احساس درد و ناراحتی به پزشک مراجعه کنید:

- تغییر اندازه و فرم دندان ها و یا نوع گاز گرفتن

- تشکیل کیسه بین دندان و لثه

- خونریزی لثه در هنگام مسواک زدن و یا بعد از آن

- شل شدن یا تغییر جای دندان ها

- بوی بد دهان و یا احساس طعم بد در دهان به مدت طولانی

- لثه قرمز، متورم و حساس

- عقب رفتن و یا تحلیل لثه ها

اگر بیماری ژنژیویت پیشرفت کند، باعث می شود که به لثه ها و استخوان هایی که دندان ها را در محل خود نگه می دارند، آسیب جدی وارد شود. باکتری روی دندان تولید مواد سمی می کند که به لثه ها آسیب زده و آنها را عفونی می کند. عفونت و التهاب به استخوان های فک راه می یابد و نهایتا دندان ها شروع به ریختن می کنند.

4- تاول لب و یا تبخال شدید و زخم دهان: رایج ترین علت دردناکی لثه ها، تاول یا زخم دهانی  است. این زخم های دردناک ممکن است داخل دهان و حتی لثه ها توسعه یابند. شکل ظاهری زخم به صورت مرکز سفید و لبه های قرمز است. ممکن است تنها یک زخم و یا تعدادی زخم در یک زمان و با همین وضعیت و شکل داخل دهان بروز کنند. محققان به درستی از علت این زخم ها آگاه نیستند. این زخم ها مسری نیستند و اغلب ریشه باکتریایی و یا ویروسی دارند.

افراد مبتلا به بیماری های خاص خودایمنی، بیشتر از بیماری های لثه که به دلیل تبخال  و یا زخم لثه ها ست رنج می برند. این زخم معمولا در طول زمان دوباره برگشت می کند.

5- شیمی درمانی: عوارض جانبی ناشی ازشیمی درمانی  متنوع است. یکی از این عوارض، خونریزی، ورم و دردناکی لثه ها است. اغلب افرادسرطانی   تحت درمان، از ورم دهان رنج می برند و این مسئله به خاطر زخم های دردناک دهان و لثه است.

6- دخانیات و محصولات تنباکو: استفاده از سیگار و سایر فرآورده های تنباکو به لثه ها آسیب جدی وارد می کند و این قبیل افراد بیشتر در معرض بیماری لثه می باشند.

7- تغییرات هورمونی: بعضی زنان در دوران بلوغ، قاعدگی، حاملگی و یائسگی با مشکلات لثه مواجه می شوند. افزایش هورمون ها در دوران بلوغ، باعث افزایش جریان خون به لثه ها و بروز حساسیت و ورم می شود. در زنان مبتلا به ورم لثه در دوران قاعدگی، لثه ها قرمز و ملتهب شده و اندکی قبل از بروز قاعدگی خونریزی لثه مشاهده می شود. این مشکلات اغلب بعد از شروع قاعدگی برطرف می شود.

استفاده از قرص ضد بارداری  خوراکی نیز چنین عوارضی به همراه دارد. به صورت خیلی نادر، بعضی زنان در دوران یائسگی  نیز با خشکی شدید لثه مواجه می شوند که مستعد خونریزی و زخم می باشد.

10 روش پیشگیری از خونریزی و ورم لثه ها

1- حداقل دو مرتبه در روز مسواک   بزنید. روش صحیح مسواک زدن در این میان حائز اهمیت است. برای کسب اطمینان در این رابطه ، از دندانپزشک بخواهید روش صحیح را به شما آموزش دهد.

2- کشیدن نخ دندان در هر روز: یکی از بهترین روش ها برای پیشگیری از مشکلات لثه ، کشیدن نخ دندان است.

3- داشتن رژیم غذایی مناسب: رژیم متعادل حاوی مقدار کافی از ویتامین C  و کلسیم  در پیشگیری از بروز بیماری های دهان و دندان لازم است.

4- به اندازه کافی بنوشید: نوشیدن آب به خصوص بعد از صرف غذا، به شست و شوی دهان و دندان کمک موثری می کند.

5- لثه‌های خود را در تماس با موادمحرک مثل تنباکو، شوینده های دهانی ویا الکل قرار ندهید.

6- احتیاط در مصرف نوشیدنی ها و یا غذاهای فوق العاده سرد یا گرم: افراد مبتلا به بیماری لثه، هنگام مصرف نوشیدنی یا غذای گرم و یا سرد احساس ناراحتی بیشتری می کنند.

7- استراحت و آرامش: استرس و تنش باعث افزایش هورمون کورتیزول شده که این هورمون باعث التهاب سراسر بدن از جمله لثه ها می شود.

8- اگر احساس می‌کنید که لثه‌های شما نسبت به خمیر دندانی حساس است، از مارک دیگری استفاده کنید.

9- بهداشت دهان و دندان خود را به خوبی رعایت کنید و هر شش ماه یک بار، برای معاینه به دندانپزشک مراجعه کنید.

10- اگر ورم لثه‌هایتان ناشی از مصرف نوعی داروست، از پزشک خود بخواهید داروهایتان را تغییر دهد. قبل از مشورت با پزشک هرگز خودسرانه دارویتان را عوض نکنید.

منابع:

ایسنا

سلامت نیوز