? چه زمانی استفاده از عینک آفتابی توصیه می شود؟
1) در تابستان که میزان تابش اشعه ماوراء بنفش B و A ـ (UVA و UVB) حداقل سه برابر بیشتر از زمستان است.
2) وقتی که در کنار ساحل یا در داخل آب هستید.
3) در هنگام شرکت در مسابقه های ورزشی زمستانی به خصوص در ارتفاعات
4) در هنگام استفاده از داروهای ایجادکننده حساسیت به نور
? چه عینکی باید خریداری کرد؟
اکثر عینک های آفتابی برای محافظت از چشم ها در برابر پرتوهای مضر نور خورشید طراحی شده اند. برچسب روی عینک، محافظت در برابر اشعه ماوراءبنفش و سایر امواج نورانی طبیعی را مشخص می کند. در ادامه به برخی از نکته های مهم در انتخاب عینک های آفتابی اشاره می شود.
? ویژگی های عینک آفتابی مناسب چیست؟
عینک آفتابی خریداری شده باید دارای این ویژگی باشد.
مواجهه طولانی مدت با اشعه ماوراء بنفش خورشید ارتباط نزدیکی با ابتلا به برخی بیماری های چشمی دارد. UVB نسبت به UVA خطرهای بیشتری برای چشم و پوست به دنبال دارد. عدسی های شیشه ای و پلاستیکی، امواج ماوراء بنفش را جذب می کنند، اما میزان جذب ماوراء بنفش با افزودن مواد شیمیائی خاص به عدسی در حین ساخت آن و یا پوشاندن سطح عدسی با این مواد بعد از ساخت، افزایش می یابد. در هنگام خرید، نوعی از عینک آفتابی را که مانع از ورود 99 یا 100 درصد امواج ماوراء بنفش به چشم می شود، انتخاب کنید. برچسب برخی از کارخانه ها بیان گر جذب اشعه ماوراء بنفش تا 400 نانومتر می باشد، که به معنای جذب 100 درصد اشعه ماوراء بنفش می باشد.
? تراش و صیقل
ممکن است از روش های مختلف صیقلی نمودن سطح عدسی برای بهبود کیفیت سطح آن استفاده شود. قبل از خرید عدسی از ساخت مناسب آن مطمئن شوید. برای قضاوت در مورد کیفیت عدسی عینک های محافظ، به یک نمای مستطیل شکل (شبیه کاشی کف) نگاه کنید. عینک را در فاصله مناسب نگه دارید و یکی از چشم ها را بپوشانید. عینک را به آرامی از سمتی به سمت دیگر و سپس از بالا به پائین حرکت دهید. اگر خطوط مستقیم باقی بمانند، عدسی مناسب است. اگر خطوط به خصوص در مرکز عدسی جابه جا شوند، عدسی عینک موردنظر کیفیت مناسبی نداشته و بهتر است عدسی دیگری را برای خرید انتخاب کنید.
? ضریب مقاومت
هیچ عدسی کاملاً ضدضربه نیست، ولی در صورت برخورد سنگ یا توپ، احتمال شکستن عدسی های پلاستیکی کمتر از انواع شیشه ای می باشد. در بسیاری از عینک های آفتابی مخصوص ورزش، پلاستیک پلی کربنات به کار برده می شود، زیرا استحکام بیشتری دارد، ولی به راحتی خراشیده می شود. اگر قصد خرید عدسی هائی از جنس پلی کربنات دارید، از انواع دارای پوشش ضدخش استفاده کنید.
? عدسی های پلاریزه
عدسی های پلاریزه، انعکاس امواج نور خورشید از سطوح صاف مثل سطح زمین یا آب را از بین می برند. پلاریزاسیون در جذب اشعه ماوراء بنفش هیچ نقشی ندارد، اما بسیاری از لنزهای پلاریزه به علت ترکیب با ماده محافظت کننده ماوراء بنفش، خاصیت جذب این اشعه برچسب آن را بررسی کنید. این عدسی ها به خصوص برای رانندگی و ماهیگیری مناسب هستند.
? فریم (قاب) عینک
قاب عینک باید به گونه ای طراحی شود که از ورود اشعه نورانی به چشمان شما جلوگیری کند. ورود اشعه ماوراء بنفش از اطراف فریم های معمولی، فواید عدسی های محافظ را کاهش می دهد. عینک هائی که دارای فریم های بزرگی هستند، می توانند چشمان شما را از تمامی زوایا حفظ کنند.
? ممانعت از ورود 90 اشعه مادون قرمز
پرتوهای مادون قرمز بخش دیگری از طیف نامرئی امواج نوری را تشکیل می دهند، که به اعتقاد اغلب محققان در شرایط عادی خطری برای چشم ندارند، ولی به علت اثرهای گرمائی و حرارتی خود، در شرایطی که فرد به طور اتفاقی و یا در زمانی طولانی در معرض این امواج قرار می گیرد، می توانند به چشم آسیب برسانند. از این رو توصیه می شود افرادی مانند خلبانان، کوهنوردان و یا کسانی که در ارتفاعات زندگی می کنند، به دلیل احتمال مواجهه با این امواج، از عینک هائی که قادر به جذب امواج مادون قرمز باشند استفاده نمایند.
? بیماری های شبکیه
ابتلا به برخی بیماری های چشمی از قبیل دژنرسانس ماکولا و یا دیستروفی شبکیه، خطر بالاتری برای ابتلا به آسیب های چشمی ناشی از اشعه ماوراء بنفش فراهم می نمایند. برای احتیاط بیشتر، استفاده از عینک های آفتابی در هنگام حضور در هوای آزاد، توصیه می شود، زیرا در این شرایط مکانیسم های جبرانی و عملکردی ـ حفاظتی دستگاه بینائی شما به خوبی کار نمی کنند.
? داروهای ایجادکننده حساسیت نسبت به نور
داروهائی که موجب افزایش حساسیت پوست به نور خورشید می شوند، چشم ها را نیز نسبت به نور حساس تر می سازند. در صورت مصرف هریک از داروهای زیر برای رعایت موارد احتیاط با چشم پزشک خود مشورت نمائید:
ـ پسورالن (در بیماری پسوریازیس مصرف می شود)
ـ تتراسایکلین
ـ داکسی سایکلین
ـ آلوپورینول
ـ فنوتیازین
در هنگام مصرف داروهای فوق الذکر، استفاده از عینک های آفتابی و کلاه در صورت حضور طولانی مدت در هوای آزاد، لازم است. در صورتی که اخیراً تحت درمان برای تعلیل ماکولای وابسته به سن بوده اید، حفاظت از چشم ها در برابر نور خورشید توصیه می شود.
? استفاده کنندگان از لنزهای تماسی
لنزهای تماسی ممکن است قادر به حفاظت چشم های شما در برابر اشعه ماوراء بنفش نباشند، ولی لنزهای تماسی با قابلیت محافظت از اشعه ماوراء بنفش نیز در دسترس می باشند. اگر لنز تماسی شما اشعه ماوراء بنفش را جذب نمی کند، باید برای محافظت چشم های خود از عینک آفتابی استفاده نمائید.
? در چه مواردی عینک آفتابی مؤثر نیست؟
عینک های آفتابی نمی توانند چشمان شما را در مقابل نورهای بسیار شدید برخی منابع تولیدکننده نور محافظت کنند. جوشکاری، نورهای شدید برنزکننده، شرایط شدید برفی و یا نگاه مستقیم به نور آفتاب (مثلاً در حین خورشید گرفتگی) می تواند به شدت به چشمان شما آسیب برساند. نگاه مستقیم به هریک از این منابع نورانی بدون محافظت مناسب، می تواند سبب ابتلای قرنیه به فتوکراتیت و یا حتی آسیب به شبکیه و از دست رفتن دائمی دید مرکزی شود. استفاده از عینک های آفتابی مناسب در فعالیت های روزمره خارج از منزل، کلید محافظت چشم های شما از صدمه های وابسته به نور خورشید است. بهترین عینک های آفتابی آنهائی هستند که 100 اشعه ماوراء بنفش را جذب نموده، بهترین کیفیت اپتیکی و کم ترین احتمال شکسته شدن را داشته باشند.
چگونه می توان چشمان کودکان را در مقابل اشعه ماوراء بنفش محافظت کرد؟
خطرها و عوارض اشعه ماوراء بنفش در نوزادان و کودکان بالاتر می باشد، زیرا عدسی چشم در این گروه شفاف تر است.
هنگامی که کودک خود را به فضای آزاد می برید به نکته های زیر توجه کنید:
ـ به کودک خود آموزش دهید که هرگز به طور مستقیم به نور خورشید نگاه نکند.
ـ برای متقاعد ساختن کودک خود جهت استفاده از عینک آفتابی، به او اجازه دهید تا مدل عینک را با سلیقه خودش انتخاب کند.
ـ اگر کودک شما عینک آفتابی را تحمل نمی کند، برای محافظت از اشعه ماوراء بنفش باید از یک کلاه لبه دار استفاده کند.
ـ استفاده از عینک های آفتابی و کلاه را حتی در روزهای ابری به کودک خود یادآوری کنید، زیرا بخش عمده ای از اشعه نور خورشید حتی در این روزها نیز از بین این ابرها عبور می کند.
ـ بین ساعت 10 صبح تا 6 عصر کودک خود را دور از نور خورشید نگه دارید.
ـ کودکان کمتر از 6 ماه باید از مواجهه با نور مستقیم خورشید دور باشند، در صورتی که کودک خود را به هوای آزد می برید از سایه بان یا چتر استفاده نمائید.
ـ با توجه به این که کودکان همواره والدین خود را الگو قرار می دهند، در هنگام بیرون رفتن از منزل عینک آفتابی و کلاه استفاده کنید.
