رگ های بینی را نسوزانید
طبق آمار به طور تقریبی یک نفر از هر 10 نفر، دست کم یک بار سابقه ی
خون ریزی شدید از بینی داشته و اکثر افراد حداقل یک بار خون ریزی بینی را تجربه
کرده اند.
خون ریزی بینی شایع ترین مورد اورژانس در گوش، حلق و بینی است و در دهه ی
پنجم زندگی زنان و مردان شایع تر است. گر چه در اکثر موارد خون ریزی های بینی
بدون علت خاصی رخ می دهند، ضربه موضعی بینی که معمولا توسط خود شخص وارد می
شود، مانند دستکاری آن، یکی از علل شایع خون ریزی بینی است.
خون ریزی از بینی به ندرت می تواند سبب به خطر انداختن حیات شود. گاهی
ممکن است بیماری های مهمی در ایجاد آن نقش داشته باشند که غفلت از آن ها می
تواند عوارض جدی به دنبال داشته باشد. ضمن آن که معمولا خون ریزی بینی در فصل تابستان بیشتر است.
بینی یکی از پُرخون ترین اعضای بدن است. از نظر شرایط ساختمانی بینی، خصوصیات آناتومیک رگ های بینی این عضو را در معرض خون ریزی قرار داده است.
ناحیه ای در قسمت جلویی تیغه بینی وجود دارد که از ارتباط رگ های مختلف، یک
شبکه رگی در آن جا تشکیل شده است. این ناحیه که به ناحیه لیتل معروف است، حاوی
شبکه متراکم رگ های زیر مخاطی است.
پارگی خود به خودی رگ ها
دکتر محسن نراقی، رئیس انجمن تحقیقات راینولوژی و عضو هیات علمی دانشگاه
علوم پزشکی تهران در گفتگو با جام جم، علل خون ریزی از بینی را ناشی از
2 عامل موضعی و سیستمیک عنوان کرده و می گوید: عوامل موضعی در خون ریزی از بینی
بسیار شایع تر هستند.
وی می افزاید: در میان عوامل موضعی که سبب خون ریزی بینی می شوند، می
توان از ضربه های وارده به بینی و صورت، عواملی که باعث التهاب مخاط بینی می
شوند، مانند عفونت ها و آلرژی ها، دفورمیتی ها و ناهنجاری های ساختمانی، وجود جسم خارجی، تماس با مواد شیمیایی سمی، مداخله جراحی و تومورهای داخل بینی نام برد. به گفته این متخصص، ضربه موضعی یکی از علل شایع خون ریزی بینی است.
دستکاری داخل بینی یکی از مهم ترین انواع این ضربه ها است. بعضی از افراد با دستکاری‌های زیاد داخل بینی، خود باعث صدمه به مویرگ های ظریف شبکه داخل بینی می شوند.
این موضوع به مرور زمان بینی را مستعد خون ریزی می کند. جراحی های بینی هم در بعضی از افراد ممکن است آن ها را مستعد خون ریزی کند.
رئیس انجمن تحقیقات راینولوژی ایران می افزاید: ناهنجاری های ساختمانی مادرزادی یا اکتسابی بینی می توانند سبب درگیری قسمت غضروفی یا استخوانی تیغه بینی یا شاخک ها شوند. در این حالت هوای دمیده شده، با سرعت و تلاطم بیشتری وارد بینی می شود. این مساله سبب خشکی غشای مخاطی، التهاب و دلمه بستن می شود. برداشتن دلمه ها از طریق پاک کردن بینی یا با فشار وارد کردن هوا از راه بینی انسداد یافته، عروق خونی سطحی را در معرض پارگی قرار می دهد و موجب خون ریزی می شود.
التهابات بینی ناشی از آلرژی، ویروس ها و عوامل باکتریایی هم به علت ایجاد التهاب و پُرخون تر شدن مخاط بینی می توانند حتی با ضربه ای ناچیز، مانند مالش بینی موجب خون ریزی شوند.
خون ریزی های خطرناک بینی در پسران
دکتر نراقی تصریح می کند: تومورهای متعددی می توانند با خون ریزی های خود به خودی بینی تظاهر کنند. یکی از علل بسیار خطرناک خون ریزی شدید بینی در پسران، تومور آنژیوفیبروم است. این تومور خوش‌خیم پُررگ که از ناحیه پشت بینی منشا می گیرد، ممکن است به صورت خود به خودی یا در پاسخ به ضربه، خون ریزی کند.
وی می‌‌افزاید: در مواردی که خون ریزی بینی با علائم دیگری مانند گرفتگی یک طرفه بینی و یا ترشحات خونابه ای بینی همراه باشد حتما باید معاینه اندوسکوپیک دقیق توسط متخصص، جهت رد کردن احتمال تومورهای مختلف بینی و سینوس ها انجام شود.
به گفته این متخصص، فشار خون بالا، اختلالات خونی و عروقی، کمبود ویتامین و اختلالات انعقادی (که توسط نارسایی کلیه ایجاد می شوند)، بیماری مزمن کبدی و داروهای مختل کننده انعقاد از عوامل سیستماتیک خون ریزی است و رگ هایی که طی افزایش سن دچار سفت شدگی یا تصلب شرایین می شوند، بیشتر شکننده بوده و در همراهی با فشار خون در سنین بالا ممکن است طی بحران های فشار خون بالا به راحتی پاره شوند.
به گفته او، عوامل قلبی عروقی مانند تنگی دریچه میترال و نارسایی قلبی نیز سبب افزایش فشار سیاهرگ ها و پُرخونی رگ های مخاطی بینی می گردند که حتی با کوچک ترین ضربه ممکن است پاره شوند. سابقه کبودی مکرر پوست و طولانی شدن خون ریزی پس از آسیبی جزئی، بیانگر وجود اختلالات خونی است.
بند آوردن خون دماغ
بهترین وضعیت هنگام خون ریزی بینی نشستن به صورت عمودی و سر کمی به طرف جلو است. خم کردن سر به عقب موجب وارد شدن خون به پشت حلق و تحریک تهوع می شود.
این متخصص تاکید می کند: اگر به مدت 5 دقیقه قسمت جلویی بینی را در سمت خون ریزی به روی تیغه بینی با انگشت دست بفشاریم، بسیاری از خون ریزی های بینی مهار می شوند. به بیماران گوشزد می شود که پنبه یا دستمال در بینی خود نگذارند، زیرا ممکن است هنگام درآوردن آن ها دچار مشکل شوند و مخاط بینی بیشتر دچار آسیب شود.
به گفته دکتر نراقی، اگر سابقه خون ریزی شدید یا طولانی وجود دارد یا در حین معاینه، بیمار دچار افت فشار خون شود، تعیین سطح هموگلوبین جهت تصمیم گیری در مورد ضرورت تزریق خون به بیمار الزامی است.
مهار خون ریزی احتیاج به همکاری بیمار و وسایل معاینه دقیق دارد، ضمن آن که روش های متعددی برای توقف خون ریزی وجود دارد که در بخش های اورژانس توسط پزشکان عمومی به کار می روند.
هنگام خون ریزی بینی چه کنیم؟
بیمار باید با آسودگی کامل صاف بنشیند و سر را به سمت جلو بیاورد. پزشک باید پیش از هر اقدامی با معاینه دقیق حفره بینی موضع خون ریزی را دقیقا پیدا کند. در اکثر موارد با فشار پانسمان روی عروق خونی داخل بینی خون ریزی مهار می شود.
این پانسمان باید دست کم 2 روز باقی بماند و طی این مدت هم به دلیل این که این پانسمان راه تخلیه سینوس ها را می بندد از آنتی بیوتیک استفاده می شود.
سوزاندن رگ های بینی و یک خطر
این متخصص درباره سوزاندن رگ های داخل بینی هشدار داد و گفت: ممکن است در موارد
خاصی بنا به تشخیص پزشک سوزاندن رگ های داخل بینی لازم باشد، ولی در بیشتر موارد
نیاز به چنین اقدامی نیست. سوزاندن رگ های داخل بینی اگر دقیق نباشد خود ممکن است
موجب عوارضی مانند چسبندگی داخل بینی و حتی سوراخ شدگی تیغه بینی شود.
به گفته دکتر نراقی، در مواردی که محل خون ریزی در قسمت های عمقی تر بینی
و غیر قابل تشخیص است، این خون ریزی ها نیازمند به ارزیابی توسط متخصص گوش،
گلو و بینی است. در این موارد با اندوسکوپی تشخیصی بینی می توان دقیقا محل خون
ریزی را تشخیص داد.
وی یادآور شد: خون ریزی های بینی در کودکان، سطحی تر و در قسمت های جلوتر
بینی است و با وجود آن که به سادگی قابل کنترل و درمان است موجب نگرانی بیش از
اندازه والدین می شود.
پیشگیری
برای پیشگیری از ادامه خون ریزی هنگامی که خون ریزی بند آمد یا در کسانی که
به خون ریزی‌های جزئی مکرر دچار هستند، استفاده از قطره کلرور سدیم، مرطوب کردن
هوای تنفسی، اجتناب از دستکاری داخل بینی و استفاده روزانه از پماد مناسب
برای چرب نگاه داشتن تیغه بینی می تواند مفید باشد.
