از مهم ترین عواملی که ممکن است در خانه باعث بروز حساسیت یا آلرژی شود، مایت است. مایت موجودی میکروسکوپی، جانوری شبه حشره و از خانواده ساس و عنکبوت است. مایت ها از پوست بدن انسان تغذیه می کنند و بیشتر در مناطقی که انسان در آنجا ساکن است، یافت می شوند.
هر مایت بالغ هشت پا دارد. در فضای مرطوب ملحفه ها، 12000 مایت در هر گرم از وزن ملحفه ها دیده می شود.
طول عمر مایت های موجود در گردوخاک خانه به طور متوسط 80 روز است که در طی این دوره، مایت بالغ روزانه 1 تا 2 تخم می گذارد.
مایت ها از مواد آلی موجود در گردوخاک خانه تغذیه می کنند که قسمت اعظم این مواد آلی شامل سلول های مرده پوست بدن انسان، قارچ ها و ذرات ریز مواد غذایی پخش شده در سطح خانه است.
مایت ها در محیط خانه مخصوصا در محیط گرم و مرطوب یافت می شوند.
بهترین مکان برای مبارزه با مایت های موجود در گرد و خاک خانه، اتاق خواب است.
مایت های گردوغبار خانه یکی از عوامل اصلی ایجاد حساسیت هستند. آلرژی هایی که مایت های موجود در گرد و خاک خانه ایجاد می کنند، باعث بروز آسم، آبریزش بینی، ریزش اشک از چشم، عطسه، مشکلات تنفسی و التهاب پوستی می شود.
آلرژی یا حساسیت
در آلرژی، سیستم ایمنی بدن به مواد بی ضرر هم حمله می کند تا آنها را از بین ببرد.
آلرژن ها یا مواد حساسیت زا بیشتر اوقات مواد بی ضرری هستند، اما می توانند در برخی افراد واکنش های حساسیتی ایجاد کنند. گرده گیاهان، گردوغبار، مایت خانگی، قارچ انگلی، مو و پر و پشم حیوانات مثال هایی از عوامل حساسیت زا هستند.
در یک شخص مبتلا به حساسیت (آلرژی)، بدن آلرژن ها را با مواد مضر اشتباه می گیرد. این امر باعث می شود سلول ها موادی مانند هیستامین از خود آزاد کنند. آزاد شدن هیستامین و دیگر مواد شیمیایی باعث ایجاد واکنش های آلرژیک در بدن می شود.
واکنش آلرژیک ممکن است باعث آبریزش بینی، عطسه، خارش، قرمزی چشم یا آسم شود.
دلیل اینکه چرا بعضی از مردم حساسیت دارند و برخی ندارند، کاملا مشخص نیست. به نظر می رسد عوامل ارثی در این زمینه موثر باشند.
حساسیت ناشی از مایت
هم اجزای بدن و هم پروتئین موجود در مدفوع مایت سبب حساسیت می شود.
در تشک، بالش، ملحفه های رختخواب، فرش و پارچه های پشمی تعداد زیادی مایت موجود است.
مایت سریعا تولیدمثل می کند.
راه رفتن، جارو کردن خانه، تمیز کردن و عوض کردن ملحفه ها به راحتی مایت ها را در هوا پخش می کند. این موجودات ممکن است 20 تا 30 دقیقه بعد از این اعمال نیز در هوا معلق بمانند.
زمانی که مواد آلرژن استنشاق می شود، بیمار حساس شده و علائم حساسیت مثل گرفتگی بینی یا آسم در او پدیدار می شود.
مایت برای ادامه زندگی به رطوبت هوا و پوست بدن انسان نیازمند است. جایی که خشک و خنک باشد، مایت کمی در آنجا وجود دارد.
توصیه هایی برای کاهش مایت خانگی
بیشترین میزان مایت در اتاق خواب و خصوصا در رختخواب است. بنابراین مهم ترین قدم، کاهش مواد آلرژی زا در اتاق خواب است:
1- تشک وبالش را در یک پوشش غیرقابل نفوذ (مثل روکش نایلونی) قرار دهید. مواد نفوذناپذیر نسبت به آلرژن ها موادی هستند که از پلاستیک یا مصنوعات مخصوص ریزبافت ساخته شده اند و لذا از ورود آلرژن به سیستم تنفسی جلوگیری می کند. بنابراین از آنها می توان در پوشش پتوهای پشمی و متکا استفاده کرد.
2- پتو، روبالشی، ملحفه و روتختی را هر هفته با آب داغ بشویید.
3- خشکشویی روش دیگری است که به کنترل مایت در خانه کمک می کند. اگرچه شست وشو در آب داغ مایت موجود در خانه را از بین می برد، اما به زودی خانه مجدداً با مایت آلوده می شود. بنابراین شست وشوی منظم ضروری است. اگر نمی توانید همه چیز را در آب داغ بشویید، شستن هفتگی در آب گرم مواد حساسیت زا را به طور موقتی از بین می برد.
4- مبلمان و اثاث خانه را در صورت امکان روکش چرمی کرده و یا آنها را از اتاق خواب به دیگر اتاق ها منتقل کنید.
5- سطوح اتاق خواب را تمیز و مرتب کنید. اشیای کوچک باید در داخل کشو (دراور) یا در درون کابینت قرار گیرند تا گرد و غبار را به خود جذب نکنند.
6- پارچه های پشمی و دیگر موادی را که گرد و غبار را به خود می گیرند، از اتاق خواب خارج کنید.
8- در مواردی که اتاق خواب با سیستم تهویه مرکزی گرم و خنک می شود، برای جلوگیری از ورود هوای آلوده به اتاق خواب از فیلترهای مخصوص استفاده کنید یا در صورت عدم امکان دریچه آن را بسته و از سایر وسایل مشابه استفاده کنید.
9- حتی الامکان اسباب بازی های پشمی یا مویی را بالای سر خود در اتاق خواب قرار ندهید، یا آنها را هر هفته در آب گرم بشویید.
10- تا حد ممکن از فرش کردن کف اتاق اجتناب کنید. در جاهای مرطوب از چسباندن موکت خودداری کنید، زیرا رطوبت شرایط رشد مایت و قارچ را فراهم می کند. برای بیمارانی که حساسیت دارند بهتر است از پارکت جهت پوشاندن کف اتاق استفاده کنید.
11- کاهش رطوبت خانه به کمتر از 50 درصد و حفظ درجه حرارت تا زیر 20 درجه سانتیگراد مفید است.
12- از دراز کشیدن و خوابیدن روی مبلمان خودداری کنید.
13- فرش ها باید به طور منظم با جاروبرقی تمیز شوند. استفاده از جاروبرقی هایی که دارای فیلتر مخصوص یا دارای کیسه های دوجداره هستند، میزان مایت خانگی را کاهش می دهد.
بیماران دچار حساسیت درمی یابند که در صورت استفاده از ماسک در زمان جارو کردن، میزان حساسیت آنها به طور قابل توجهی کاهش خواهد یافت.
14- از جاروهای پردار برای زدودن گرد و خاک وسایل و دیوارها استفاده نکنید، چون گرد و غبار زیادی را در هوا پخش می کنند.
15- از بالش هایی که با پر و مواد حساسیت زا پر شده اند، استفاده نکنید.
16- با تهویه هوای داخل خانه، از جمع شدن رطوبت در فضای اتاق ها جلوگیری کنید. در صورت امکان از دستگاه تصفیه هوا استفاده کنید.
17- به طور منظم اتاق ها را تمیز کنید و اتاق ها را از ذرات ریز مواد غذایی پخش شده پاکیزه نگه دارید.
18- هرگز لباس ها را به صورت نم دار داخل کمد ها قرار ندهید.
19- هرگز ملحفه ها را به صورت نم دار مورد استفاده قرار ندهید.
20- جوراب ها و لباس های چرک را به هیچ وجه در محل خواب خود نگهداری نکنید، چون لباس های چرک مملو از سلول های مرده پوست بدن انسان است که به عنوان منبع غذایی مایت ها مورد استفاده قرار می گیرد.
21- از جمع کردن روزنامه ها و کاغذهای باطله در اتاق خواب بپرهیزید.
22- تکاندن رختخواب ها در هوای آزاد و شستن مکرر پتوها موجب کاهش دسترسی مایت به غذا و در نتیجه کاهش تعداد مایت ها می شود.
23- اتاق های خواب و نشیمن باید مرتب هوادهی شوند تا رطوبت آنها کاهش یابد، یعنی پنجره های اتاق را باز کنید.
--------------------------------------------------
منابع:
روزنامه اعتماد - افسانه طاعتی، کارشناس مامایی
دکتر رامین علاسوند، متخصص اطفال
وبلاگ آلرژی 2009
