خون ما از سلول های خونی و مایعی به نام پلاسما تشکیل شده است. ولی آیا می دانید آنتی ژن و آنتی بادی چه هستند؟

آنتی ژن ها

گروه خون هر فردی توسط وجود و یا عدم وجود شناسه های خاصی در سطح سلول های قرمز خونی مشخص می شود. این شناسه ها به نام آنتی ژن معروف می باشند.

آنتی ژن ها شامل باکتری ها، ویروس ها، گرده گیاهان و انواع سلول های خونی نامناسب است.

آنتی ژن ها به سیستم ایمنی بدن کمک می کنند تا انواع گروه های خونی خود را تشخیص دهد. انواع گروه های خونی عبارتند از : A، B، AB و O.

این گروه های خونی توسط آنتی ژن های موجود در سطح سلول های خونی و آنتی بادی های موجود در پلاسما تعیین می شوند.

آنتی بادی ها یا ایمونوگلوبولین ها

آنتی بادی ها، پروتئین های خاصی هستند که در خون حرکت می کنند و در مایعات بدن یافت می شوند.

آنتی بادی ها از سیستم ایمنی بدن برای شناسایی عوامل مضر خارجی بدن و دفاع در برابر آنها استفاده می کنند.

این مزاحم های خارجی و یا آنتی ژن ها شامل هر ماده و یا ترکیبی است که پاسخ ایمنی را برمی انگیزد.

آنتی بادی ها، آنتی ژن های مخصوص را می شناسند و به آنها متصل می شوند و مواد خارجی را می توانند توسط سلول های ایمنی نابود کنند.

ساخت آنتی بادی

آنتی بادی ها توسط نوعی از سلول های سفید خونی به نام لنفوسیت B تولید می شوند. لنفوسیت B توسط سلول های مغز استخوان ساخته می شود.

در صورت وجود آنتی ژن ناشناس، لنفوسیت های B فعال می شوند و در سلول های پلاسما تکثیر می شوند.

سلول های پلاسما، آنتی بادی  خاص برای آنتی ژن خاص را تولید می کنند.

هنگامی که یک آنتی ژن ناشناس در بدن پیدا شود، دو هفته طول می کشد تا سلول های پلاسما، آنتی بادی مخصوص برای مقابله با آن آنتی ژن را بسازند.

هنگامی که عفونت کنترل شد، تولید آنتی بادی کاهش می یابد و کمی از آنتی بادی در گردش خون باقی می ماند و اگر این آنتی ژن خاص دوباره ظاهر شود، پاسخ آنتی بادی بسیار سریع تر و قوی تر خواهد بود.

انواع آنتی بادی ها

- ایمنوگلوبولین G: این نوع ایمونوگلوبولین، در گردش خون زیاد است. این نوع ایمنوگلوبولین برای محافظت از جنین می تواند از رگ های خونی و پلاسما عبور کند.

- ایمنوگلوبولین M: این نوع ایمنوگلوبولین یکی از بزرگ ترین آنتی بادی ها از نظر اندازه می باشد. این نوع ایمنوگلوبولین نقش مهمی را در پاسخ اولیه به آنتی ژن های جدید در بدن دارد.

- ایمنوگلوبولین A: در مایعات بدن از قبیل عرق، بزاق و مخاط وجود دارد. این نوع ایمنوگلوبولین از ورود عفونت به جریان خون جلوگیری می کند.

- ایمنوگلوبولین D: این نوع ایمنوگلوبولین جزئی از غشای سطحی لنفوسیت B بالغ است. نقش این نوع ایمنوگلوبولین ناشناخته مانده است.

- ایمنوگلوبولین E : بیشتر در مخاط و بزاق یافت می شود. این نوع ایمنوگلوبولین، به آنتی ژن ها، پاسخ آلرژیک می دهد.

انواع گروه های خونی

- گروه خونی A: که به صورت AA و یا AO می باشد. آنتی ژن سلول های خونی A و آنتی بادی موجود در پلاسما، B می باشد.

- گروه خونی B: که به صورت BB و یا BO می باشد. آنتی ژن سلول های خونی B و آنتی بادی موجود در پلاسما، A می باشد.

- گروه خونی AB: که فقط به صورت AB می باشد. آنتی ژن بر سلول های خونی B و A و فاقد آنتی بادی  B و A موجود در پلاسما می باشد.

- گروه خونی O: که فقط به صورت OO می باشد. فاقد آنتی ژن B و A سلول های خونی و آنتی بادی موجود در پلاسما، B و A می باشد.

از آنجا یک نفر با یک نوع گروه خونی ممکن است آنتی بادی بر علیه گروه خونی دیگر تولید کند، لذا مهم است که در اهدای خون به این نکته توجه شود. برای مثال فردی با گروه خونی B، آنتی بادی A دارد. حال اگر به این فرد، گروه خونی نوع A را تزریق کنید، آنتی بادی نوع A، به آنتی ژن روی سلول های خونی نوع A متصل می شود و موجب مسدود شدن عروق خونی و جلوگیری از جریان طبیعی خون می گردد.

از آنجایی که افراد با گروه خونی AB فاقد آنتی بادی نوع A و B در پلاسما می باشند، آنها می توانند از تمام گروه های خونی، خون دریافت کنند.