ساده ترین علت خلط خونی، خون دماغ شدن و بدترین علت آن بیماری های شدید ریوی است. به هر حال، آن را جدّی بگیرید، حتی اگر چیز مهمی نباشد.

وجود خون در خلط دفع شده، معمولاً نشانه یک خونریزی خفیف در مسیر تنفسی بین بینی و انتهای ریه است، مثلا یک  خون دماغ خفیف باعث چکیدن کمی خون از حفره پشت بینی به داخل ریه شده و با سرفه دفع می شود.

اما خونریزی از جایی دیگر غیر از بینی ممکن است مشکل آفرین باشد، مثلا سرفه های شدید ممکن است رگی را در ریه پاره کند. در عفونت های ویروسی هم خلط خونی زیاد دیده می شود.

برونشیت و بعضی انواع ذات الریه  هم می توانند باعث خونریزی ریه شوند.

برونشیت یا التهاب راه‌های تنفسی می‌تواند در اثر عوامل مختلف از میکروب‌ها تا تنفس گازهای مسموم بروز کرده باشد. اما چون واکنش طبیعی بدن به عوامل محرک است، قابل درمان بوده و بر خلاف بیماری‌هایی مانند سل، ذات‌الریه و سرطان سریع تر درمان می‌شود.

لخته های خونی و ورم بافت ریه در اثر  بیماریهای قلبی نیز ممکن است علت خلط خونی باشند و بدتر از همه، سرطان ریه هم خلط خونی ایجاد می کند.

البته منبع این خون همیشه مسیر تنفسی نیست. ممکن است  خونریزی در معده  باشد و با سرفه خارج شود.

اگر خون قرمز روشن باشد، خونریزی هنوز ادامه دارد و اگر قرمز تیره، قهوه ای یا مایل به سیاه باشد، خون خشک و یا لخته شده است.

در موارد کم اهمیت، خون به صورت نقاط کوچک قرمز است و در موارد شدید رگه ها یا لکه های خون در خلط یا وجود خون در دهان است.

خلط خونی بر حسب مقدار خون دفع شده به سه دسته‌ی حجیم، غیرحجیم و نامشخص قابل تقسیم است.

شایع‌ترین علت خلط خونی حجیم شامل  سل ریوی، برونشکتازی و آبسه‌ی ریه است.

از شایع‌ترین علل خلط خونی غیر حجیم برونشیت، برونشکتازی و سرطان ریه  می‌باشد.

در مواردی اتفاق می‌افتد که منشا خونریزی خارج از قسمت تحتانی دستگاه تنفسی باشد، که ممکن است از حفره‌ی دهان، حلق و زبان که با سرفه خارج شود، یا اینکه خونریزی در اثر دستگاه گوارش و برگشت آن به دستگاه تنفسی و سپس به صورت خلط خونی تظاهر کند.

در این دسته از بیماران، رادیوگرافی از سینه و معاینه‌ی بدنی برای تشخیص و درمان ضروری است.

درمان خلط خونی

شما نمی توانید خونریزی خلط را بند آورید. چه این خونریزی بی خطر باشد و زود از بین برود و چه ادامه پیدا کند، باید به پزشک مراجعه کنید.

به تکرار آن توجه کنید

اگر سرماخوردگی یا عفونت شدید ویروسی دارید و نقاط خونی کوچکی در خلط دیده اید، در صورت تکرار یا بیشتر شدن آن نزد پزشک بروید.

جلوی دفع خون را نگیرید

هیچ وقت برای جلوگیری از دفع خلط خونی،  شربت ضد سرفه مصرف نکنید. این کار باعث جمع شدن خون در درون بدن و مخفی ماندن علائم بیماری های جدی می شود.

در صورتی که لازم باشد، پزشک داروی ضد سرفه مناسب تجویز می کند.

خلط را به آزمایشگاه ببرید

اگر چندین بار خلط خونی داشتید یا از وجود آن احساس نگرانی کردید، نمونه ای از خلط خونی را برای آزمایش جمع کنید.

اگر علت آن عفونت باشد، این آزمایش به تجویز  آنتی بیوتیک  مناسب کمک می کند.

چه وقت به پزشک مراجعه کنیم؟

- هنگامی که بدون وجود سرما خوردگی یا آنفلوانزا ، نقاط یا رگه های خونی در خلط دیده شود.

- هنگامی که تب، درد قفسه سینه و نفس نفس زدن وجود دارد.

- هنگامی که خلط خیلی قرمز است یا چندین بار خلط خونی دفع کرده اید.

منابع:

کتاب «چه وقت به پزشک مراجعه کنیم؟»

ایسکانیوز

ایسنا - دکتر رضا بابایی استثنایی